Svakog dana 20 pacijenata oboli, a 12 umre od karcinoma pluća

Istraživanja pokazuju da je u Srbiji od 1999. godine do 2009. godine broj obolelih od karcinoma pluća povećan za oko 30 odsto, a takva statistika mogla bi se promeniti samo prevencijom i ranom dijagnostikom.

"Karcinom pluća jeste najsmrtonosniji, ali je to i jedini karcinom koji se može prevenirati, jer su glavni faktori rizika – pušenje, genski faktori, aerozagađenje", kaže za Tanjug načelnica Dnevne bolnice za lečenje malignih bolesti pluća, Klinike za pulmologiju KCS prim. dr Natalija Samardžić.

Samardžićeva ističe da je dokazano da pušenje uz aerozagađenja uzrokuje pojavu karcinoma pluća. Kod pacijenata koji imaju duži pušački staž, četiri do pet puta je veća verovatnoća pojave karcinoma pluća.

Pored dugogodišnjih pušača mogućnost da dobiju karcinom pluća imaju i osobe koje imaju hroničnu opstruktivnu bolest pluća i one koje imaju nekoga u porodici koji je imao neki malignitet, ukazuje Natalija Samardžić.

Osobama koje su u većem riziku da dobiju karcinom, stručnjaci savetuju da jednom godišnje urade snimak pluća, a povremeno i niskodozni skener pluća kako bi bolest dijagnostikovali u ranoj fazi.

Smrtnost od karcinoma pluća u Srbiji je velika, jer je bolest podmukla, obično ne daje znake, a onog trenutka kada se ispolje određeni simptomi, bolest je najčešće u poodmakloj fazi. Tek u 15 do 20 odsto slučajeva bolest se otkrije u ranoj fazi kada postoji veće šansa za izlečenje.

Simptomi koje mogu ukazati na bolest i koje ne treba zanemriti su sviranje u grudima, dugotrajni kašalj koji traje više od mesec dana, česte infekcije disajnih organa koje se ponavljaju sa iste strane pluća, grudnog koša, bolovi u grudima, gušenje, slabost, mlaksalost, krv u ispljuvku.

Zahvaljujući novim terapijama, veća mogućnost za izlečenje

"Poslednjih petnaestak godina postoji prodor novih vrsta terapija koje otvaraju mogućnost da se ova kobna bolest svrsta u bolest hroničnog tipa", kaže Samardžić i podseća da su ranije šanse za dug život imali pacijenti kojima je bolest otkrivena u ranim fazama.

Podseća da su pronađeni lekovi koji daju dobar odgovor pacijentima koji su već u uznapredovalim fazama, odnosno imaju metastatku bolest.

U terapiju spada molekularna terapija – personalizovana ili target terapija gde se na osnovu genetskog profila pacijenata, utvrđuje da li imaju receptore da bi se mogla primeniti molekularna terapija.

"Naša zemlja je prepoznala korist od ove terapije i od 2011. godine su ovi lekovi prema smernicama RFZO u primeni u našoj zemlji. Mi takvih pacijenata u Klinici za pulmologiju imamo 150", pojasnila je Samardžićeva.

Osim molekularne terapije kroz razne studijske procedure i preko donacija u poslednje tri godine imunoterapijom lečeno je oko 60 pacijenata, a rezultati su ohrabrujući. Preko donacije ove godine u program je ušlo 25 pacijenata.

Predsednica Udruženja za borbu protiv raka pluća Svetlana Samardžić kaže da je lečenje karcinoma pluća dugotrajno i teško i uključuje angažovanje cele porodice kroz svakodnevne odlaske na kliniku, konzilijume, na terapije, ponovne dijagnostičke pretrage, što je veoma iscrpljujuće. 

Predsednica Udruženja kaže da Srbija ima vrhunske lekare koji su posvećeni pacijentima, ali da nedostaje sistemsko rešenje za savremene terapijske opcije.

"Uveravanja koja smo dobili od nadležnih, da su lekovi za najčešći i najsmrtonosniji kancer – karcinom pluća, prioritet za RFZO, nas ohrabruju. To nam daje nadu da će u najskorije vreme biti stavljeni na pozitivnu listu, jer se uz pomoć tih lekova, danas sa karcinomom pluća može živeti", zaključila je Svetlana Samardžić.