Objavljena Monografija manastira Svetog Nikole u Kuršumliji, prve zadužbine Stefana Nemanje

Na području Kuršumlije, Stefan Nemanja je stvarao srpsku državu i podigao prve zadužbine – manastir Svetog Nikole i Presvete Bogorodice. Ovo područje strateški je bilo važno i u ranijim periodima, o čemu svedoče brojna otkrića naučnika.

„Mi smo za sedam godina ovde registrovali preko 200 lokaliteta. Od toga većina njih nije bila poznata. Znate, to je količina spomeničke građe koja može da se radi decenijma", rekla je dr Emina Zečević, muzejska savetnica Narodnog muzeja u Beogradu.

„Brojni arheološki artefakti koji su pronađeni, među kojima je keramičko, stakleno posuđe, alati, oružje, svakako svedoče o jednom burnom istorijatu ove svetinje, ali svakako o njegovoj bogatoj istoriji“, objasnio je Milan Savić, arheolog.

Građa koja je prikupljena prilikom istraživanja biće pretočena u arheološku topografiju ovog područja na osnovu koga se mogu vršiti dalja istraživanja.

Poslednjih decenija intenzivno se radilo na obnovi manastira Svetog Nikole. Urađen je zid, a u planu je izgradnja konaka.

„Mislim da je prioritet raditi sada i na drugoj Nemanjinoj crkvi- Bogorodica ima manje elemenata za samo zidanje i rekonstrukciju, ali zato ima mnogo više potencijala za arheološka istraživanja", ističe Zečevićeva.

„Sama crkva je ozidana na temeljima ranohrišćanskog hrama, tačnije vizantijskog, iz petog do 15. veka, i neki elementi tog starog hrama su sačuvani i ugrađeni u tu crkvu", rekao je Dragan Popović, viši kustos istoričar umetnosti.

Manastir Presvete Bogorodice, Stefan Nemanja je sagradio za suprugu Anu, koja se ovde zamonašila.

Pretpostavlja se da se sredinom 15. veka o ovom manastiru starala Mara Branković, ćerka despota Đurđa. Nakon godina propadanja, u planu je obnova i ove duhovne svetinje.