Arheološki lokalitet Dvorine kod Aranđelovca otkriva nove stranice srpske srednjovekovne istorije

Istraživanje ostataka Crkve pod Venčacom trajala su šest godina. Nalazi govore da je izgrađena u srpsko-vizantijskom stilu i pripada dobu Nemanjića.

„Pronašli smo ostatke velike crkve koja je sagrađena sredinom 14. veka. To nam govore arheološki predmeti i to nam govore ostaci zidnog slikarstva koje je bilo izuzetno i može se porediti s slikarstvom Gračanice i Dečana. Takva je bila i arhitektura. Ovo je bila crkva vizantijskog tipa i sigirno vladarska. S obzirom na to da je bila podignuta sredinom 14. stoleća, gotovo izvesno je da je njen ktitor bio car Stefan Dušan“, navodi Vladan Milojević, kustos-arheolog Narodnog muzeja u Aranđelovcu.

Istraživanjem ovog velikog lokaliteta u srcu Šumadije, otkrivaju se nove stranice srpske srednjovekovne istorije.

„Zašto je Dušan odlučio da ovde u ovom kraju, ovo je Šumadija, zapravo severna granica srednjovekovne Srbije, napravi ovakvu crkvu? Još odgovora na to nemamo, ali pretpostavljamo s velikom odgovornošću da je ovde trebalo da bude episkopija“, dodaje Milojević.

Nova istraživanja otvoriće i dodatna pitanja, i otkriti značajne činjenice koje su bile vekovima nedostupne javnosti.

„Predstoje nam istraživanja na jednom objektu koji se nalazi severozapadno od crkve i to je jedna takođe velika građevina i ona bi mogla da bude dvor, mada neka razmišljanja i predanje zapravo govore o Pavlu Bakiću. To je poslednji srpski despot, i njegovo ime nas je i dovelo na ovaj lokaitet, jer on u 16. veku, po istorijskim izvorima, zaista živi na Venčacu i 1525. ga napušta i kaže narod tu su bili Dvori Pavla Bakića“, napominje arheolog.

Na lokalitetu su pronađene brojne nekropole. Grobovi su pronađeni i u crkvi. Uskoro će biti urađena i analiza DNK pojedinih skeleta, kao analiza predmeta i tkanina nađenih unutar grobova.

„Imamo jedan grob u kojem imamo sahranjenog pokojnika s pečatnjakom, to jest srebrnim prstenom, on je bio i pozlaćen. Njegova odežda je bila sva u zlatnim nitima“, kaže Vladan Milojević.

Da bi ovo monumentalno zdanje u Dvorinama bilo otvoreno za javnost neopohodno je uraditi potpunu konzervaciju. Postoji i idejno rešenje za zaštitu od atmosferskog uticaja, kao i za pretvaranje ovog lokaliteta u muzej na otvorenom koji su uradili studenti beogradskog Arhitektonskog fakulteta.