Ko je bio ubijeni lider Hezbolaha – sve nijanse Hasana Nasralaha

Hasan Nasralah bio je šiitski klerik i lider Hezbolaha u Libanu od februara 1992. godine. Hezbolah se smatra jednom od najvažnijih političkih stranaka u Libanu, koja ima sopstvene oružane snage pored postojeće Libanske nacionalne armije.

Nasralah, popularan i u Libanu i u drugim arapskim zemljama, bio je glavno lice Hezbolaha. Imao je poseban odnos i sa Islamskom Republikom Iran i sa njenim vođom ajatolahom Alijem Hamnijem.

Među pristalicama, Nasralah je hvaljen jer se suprotstavio Izraelu i prkosio SAD. Za neprijatelje, on je šef terorističke organizacije i zastupnik iranske šiitske islamističke teokratije u njenoj borbi za uticaj na Bliskom istoku.

Njegov regionalni uticaj je bio vidljiv tokom skoro godinu dana rata u Gazi, kada se Hezbolah umešao u borbu gađajući raketama Izrael iz južnog Libana u znak podrške svom palestinskom savezniku Hamasu, dok su jemenske i iračke grupe su sledile njihov primer, delujući pod kontrolom "Osovine otpora".

"Suočavamo se sa velikom bitkom“, rekao je Nasralah u govoru 1. avgusta na sahrani glavnog vojnog komandanta Hezbolaha Fuada Šukra, koji je ubijen u izraelskom napadu na južno predgrađe Bejruta koje kontroliše Hezbolah.

Ipak, kada su hiljade članova Hezbolaha povređene, a desetine ubijene, kada su njihovi komunikacioni uređaji eksplodirali u očiglednom izraelskom napadu prošle nedelje, ta bitka je počela da se okreće protiv njegove grupe.

Odgovarajući na napade na Hezbolahovu komunikacionu mrežu u govoru 19. septembra, Nasralah je obećao da će kazniti Izrael.

Izrael je u međuvremenu dramatično eskalirao svoje napade, ubivši nekoliko visokih komandanata Hezbolaha u ciljanim napadima i pokrenuvši masovno bombardovanje u oblastima Libana pod kontrolom te proiranske grupe, u kojima je poginulo na stotine ljudi.

Čak i njegovi neprijatelji prepoznali su Nasralaha kao harizmatičnog govornika, a njegove reči pratili su i prijatelji i neprijatelji.

Noseći crni turban saieda, ili potomka proroka Muhameda, Nasralah koristio svoja obraćanja da okupi Hezbolahovu bazu, ali i da uputi pažljivo izvagane pretnje, često pritom mašući prstom.

Postao je generalni sekretar Hezbolaha 1992. godine sa samo 35 godina, javno lice nekada mračne grupe koju je osnovala iranska Revolucionarna garda 1982. godine za borbu protiv izraelskih okupacionih snaga.

Nasralah je predvodio Hezbolah kada su njegovi gerilci konačno oterali izraelske snage iz južnog Libana 2000. godine, okončavši osamanestogodišnju okupaciju.

"Božanska pobeda"

Sukob sa Izraelom je u velikoj meri definisao njegovo vođstvo. Proglasio je "božansku pobedu“ 2006. nakon što je Hezbolah vodio 34 dana rata sa Izraelom, zadobivši poštovanje mnogih običnih Arapa koji su odrasli gledajući Izrael kako pobeđuje njihove armije.

Postajao je sve veća figura koja izaziva podele u Libanu kako se područje delovanja Hezbolaha proširilo na Siriju i dalje, odražavajući intenziviranje sukoba između šiitskog Irana i sunitskih arapskih monarhija koje su saveznice SAD u Zalivu.

Dok se Nasralah anagžavao u Siriji – gde se Hezbolah borio kao podrška predsedniku Bašaru el Asadu tokom građanskog rata, kritičari su optuživali grupu da postaje deo regionalnog sektaškog sukoba.

Detinjstvo i mladost obeleženi građanskim ratom

Hasan Nasralah je rođen u avgustu 1960. godine u jednoj od siromašnijih četvrti istočnog Bejruta.

Hasan je bio najstariji od devetoro dece.

Imao je pet godina kad je izbio građanski rat u Libanu. Razorni sukobi opsedali su tu malu zemlju na Sredozemnom moru 15 godina tokom kojih su Libanci povlačili granice i borili se među sobom na osnovu vere i etničkog porekla.

Zbog rata, Nasralahov otac odlučio je da napusti Bejrut i vrati se u rodno selo u južnom Libanu, čiji su stanovnici bili šiiti kao i mnoga druga sela u pokrajini Džanub.

Važne godine svog školovanja proveo je među šiitima. Oni su verovali da su se tokom kolonijalne ere velikih sila kao što su Otomansko carstvo i Francuska suočavali sa diskriminacijom i nejednakošću.

Taj sentiment nastavio se tokom perioda nezavisnosti kad su hrišćanske i sunitske elite stekle vlast.

U takvom okruženju, Nasralah ne samo da se okrenuo šiitskom identitetu i etničkim korenima, već je u 15. godini postao član najvažnije libanske šiitske političko-vojne grupe toga vremena, pokreta Amal.

Sa 16 je otišao u Irak gde se u Nadžafu našao se pod snažnim uticajem političkih ideja Ruholaha Homeinija, kasnijeg vrhovnog vođe Irana.

Po povratku u Liban, pridružio se borbi u građanskom ratu. Godinu dana kasnije u Iranu je izbila revolucija, a na vlast je došao Homeini.

Taj događaj značajno je promenio odnos između libanskih šiita i Irana.

Transformacija i susret sa Homeinijem

Hasan Nasralah, doživeo je temeljnu tranformaciju. Susreo se 1981. godine sa tadašnjim vođom Islamske Republike Iran u Teheranu.

Homeini ga je proglasio svojim predstavnikom u Libanu. Antizapadnjački i antiizraelski stavovi bili su kamen temeljac iranske verzije šiitskog islamizma, koji je propagirao ajatolah Homeini.

U skladu sa tim, palestinsko pitanje postalo je jedan od najviših prioriteta spoljne politike revolucionarnog Irana.

Tokom tog perioda, Liban, već zahvaćen građanskim ratom i nemirima, postao je značajna baza za palestinske borce. Već su bili prisutni u velikom broju u južnom Libanu, pored Bejruta.

Ubrzo nakon upada Izraela u junu 1982. godine, vojni komandanti Islamske revolucionarne garde u Iranu, koji su stekli iskustvo u ratu sa Irakom, odlučili su da osnuju vojnu grupu u Libanu nazvavši je Hezbolah (božja stranka).

Nasralah se pridružio Hezbolahu sa samo 22 godine.

Posle previranja u liderstvu Hezbolaha i povratku svojim korenima nakon približavanja Siriji i Hafezu Asadu, Hasan Nasralah 1991. godine postao je drugi čovek Hezbolaha.

Tadašnji lider Hezbolaha ubijen je već sledeće godine u atenatu u režiji Mosada, te je Nasralah postao generalni sekretar grupe.