Istorijat rudnika "Soko" i najveće nesreće koje su se u njemu dogodile

 U rudniku "Soko" kod Sokobanje obrušio se deo jame i rudari su ostali zarobljeni. Podsećamo na istorijat ovog rudnika.

Istorijat rudnika "Soko" može se prikazati kroz nekoliko etapa. Eksploatacija uglja iz ovog rudnika počela je 1908. godine, pa sve do 1922. godine do kada je proizvedeno 675 tona uglja.

U drugoj etapi počinje intenzivniji rad na istraživanju ležišta i proizvodnji uglja. Ova etapa obuhvata period od 1923. godine zaključno sa 1945. godinom. U tom periodu proizvedeno je 3.086 tona uglja.

Treća etapa je period od 25 godina, kada nastaje prva modernizacija rudnika i obuhvata period od 1946. godine zaključno sa 1970. godinom i ukupnom proizvodnjom od 2.362.698 tona uglja. Upravo je u 1970. godine postignuta i maksimalna godišnja proizvodnja.

Period od narednih osam godina, do 1978. karakterišu učestali jamski požari, rudarske nesreće, izboj gasa uglja i srenskog materijala iz masiva u radni prostor i pad proizvodnje. U ovom periodu proizvedeno je 756.398 tona uglja.

Sanacija i oporavak rudnika završeni su do 1999. godine, proizvodnja raste, investicije su u naglom usponu, svi ekonomski pokazatelji su pozitivni i realizuje se sanaciono investicioni program. Ukupna proizvodnja za taj period od 21 godine je iznosti 3.311.621 tonu.

Šesta etapa obuhvata period od 5 godina, od 2000. do 2005. godine sa ukupnom proizvodnjom od oko 600.000 tona uglja. Tu je projekat otvaranja novog rudnika za 21 vek sa impozantnim investicionim ulaganjima koja se mere u milionima eura. Urađen je nov sistem za pranje uglja, nova upravno pogonska zgrada površine oko 2000m2.

Ako se analizira proizvodnja od 1928. godine zaključno sa 2008., tj. za 80 godina rada, može se reći da je proizvedeno 7.035.000 tona komercijalnog uglja (88.000 tona godišnje), iskopano je više od 2.500.000 tona jalovine, što znači 9 835 000 tona rovne mase (123 000 tona mesečno).

Jedna od najvećih nesreća koja se dogodila u rudniku "Soko" u Sokobanji odnela je 29 života, a dogodila se 1998. godine.

Došlo je do izbijanja otrovnih gasova koji su doveli do nesreće kada je stradalo 29 rudara od kojih je deset bilo izloženo toplotnom i mehaničkom udaru eksplozije, a ostalih 19 rudara se ugušilo jer nije bilo dovoljno kiseonika.

Zbog upale i eksplozije metana 1974. godine u ovom rudniku nastradalo je 15 rudara, dok je  iduće 1975. god. došlo do izboja gasa i materijala i tom prilikom je nastradalo 5 rudara.

U ovom rudniku dogodilo je još nekoliko nesreća u kojima su pojedinačno stradali rudari na svom poslu.