Dva lica rata

Stradanja srpskog naroda u NDH od 1941. do 1945. i masovna streljanja civila u Srbiji od septembra do decembra 1941. su najvećem delu Austrijanaca, do emitovanja filma "Dva lica rata" 13.01.2021, bila potpuno nepoznata.

Iako film govori o stravičnim zločinima pod komandom austrijskog generala Franca Bemea, kojeg je Adolf Hitler 19.09.1941. lično postavio za glavnokomandujućeg generala za Srbiju, jer je Franc Beme, kao i on nadasve mrzeo srpski narod. Obojica su učestvovali u Prvom svetskom ratu i u njemu bili poraženi i zbog toga se osećali poniženima. 1941. je došao trenutak da se za to najkrvavije osvete.

Preporuku glavnokomandujućeg Hitlerovog generalštaba, Kajtela, da se za jednog ubijenog vojnika Vermahta ili Folksdojčera strelja 100, a za ranjenog 50 civila, Franc Beme je kao jedini nacistički general u Srbiji i primenio. Za samo 75 dana njegovog komandovanja u Srbiji 1941. naredio je streljanje najmanje 35.000 civila - Srba, Jevreja i Roma.

U filmu se po prvi put počinioci odvajaju na austrijske i nemačke i kako u komandujućem tako i u izvršnom kadru Vermahta najmanje 2/3 zločinaca čine austrijski oficiri i vojnici. Oduvek su za Srbe počinioci bile "Švabe", a "Švabe" su Nemci i to je jedna od bolnih netačnosti i paušalizacija, koja je do danas zastupljena u srpskoj kulturi sećanja.

Druga tema filma "Dva lica rata" je pokušaj Austrijanke Diane Budisavljević, da u periodu od jeseni 1941. do kraja rata 1945. iz ustaških logora smrti spase što više srpke dece, koja su sistematski ubijana, glađu, namerno ili slučajno izazivanim infekcijama, ali i pojedinačnim usmrćivanjem, pa je čak u jednom slučaju grupa dece bila ugušena gasom.

Da u životu nije ništa samo crno ili belo, potvrđuje i akcija spašavanja srpske dece iz ustaških logora. I pored velike požrtvovnosti i upornosti Austrijanke Diane Budisavljević, nijedno dete ne bi bilo spašeno od sigurne smrti, da joj u pomoć nisu priskočili nacistički generali, pre svih, glavnokomandujući za Hrvatsku, Austrijanac, Edmund Glajze Horstenau, koji vrši direktan pritisak na Antu Pavelića, poglavnika NDH, i šefa ustške policije i komandanta svih Logora NDH, Didu Kvaternika.

Film "Dva lica rata", govori isključivo iz dokumenata, kako iz ustaških i nacističkih, tako i iz privatnih arhiva i albuma širom Evrope.

Po prvi put mediji jedne članice EU, a ne srpski, govore detaljno i dokumntovano o zločinima NDH nad Srbima.

Posle višegodišnje pripreme i istraživanja, film "Dva lica rata" je sniman u periodu 2017. do 2021. godine, kada je 13.01.2021. na drugom programu ORF emitovan.

Iako je film emitovan vrlo kasno, u 22.30, njegova gledanost je bila izuzetno visoka i prijem, kako u medijima, tako i privatnim reakcijama gledalaca, veoma pozitivan.

Režiser: Zoran Dobrić

Zoran Dobrić je od 1991. godine zaposlen u austrijskoj državnoj televiziji ORF, gde radi kao istraživački novinar i dokumentarista. Do sada je publikovao i veliki broj tekstova, za nemačke i austrijske medije. Prošle godine je objavio i svoju prvu stručnu knjigu "Komadić života", u kojoj se istraživačkim pristupom bavi transplantacijom organa u Austriji i Nemačkoj.

Zoran Dobrić je dobitnik mnogobrojnih nagrada, od kojih je i najveća austrijska nagrada za istraživačko novinarstvo "Robert-Hohner-Prajz".

Rođen je 1960. godine u Smederevu, gde je u istoimenom Radiju bio dugogodišnji novinar-saradnik.