Grad pustih kuća, fabrika, ulica i pustih života

Hrvatska vojska je 28. i 29. jula 1995. godine uništila 98 odsto infrastrukture u ovoj opštini i 95 odsto stambenih objekata. Posle rata Grahovo su zvali „kabriolet grad”, jer gotovo da nije bilo kuće niti stambene zgrade sa očuvanim krovom u ovom mestu.

Više od 50 odsto kuća još nije obnovljeno, niti ijedna od šest predratnih fabrika koje su zapošljavale oko 2 500 ljudi. Pre rata Bosansko Grahovo je imalo nultu stopu nezaposlenosti i uvozilo je radnu snagu iz susednih opština. Do 1992. godine Bosansko Grahovo je bilo među 15 najrazvijenijih opština u BiH, a danas je u vrhu najnerazvijenijih.

Mnogo toga što život u gradu čini pristojnim i dostojnim danas u Grahovu nema. Nema nijednog vrtića, nema srednje škole, nijedne banke, ni bankomata, nema pijace, nijednog hipermarketa niti tržnog centra, nema gradskog ni međugradskog prevoza, a gotovo 40 odsto područja Grahova je i dalje bez struje iako je od završetka rata prošlo gotovo tri decenije. Prvog lekara Grahovljani su dobili tek ove godine, a pre rata imali su dom zdravlja i bolnicu sa 20 lekara. Zbog svega toga u Grahovo se vratio tek svaki petnaesti predratni stanovnik ove opštine. Mnogi i nemaju gde da se vrate, jer im kuće nisu obnovljene, a i da imaju od nečega treba živeti.

Većina povratnika u ovom mestu živi od stočarstva i dovija se kako zna i ume da bi preživela. Među njima ima i mladih i uspešnih poljoprivrednika, kao što je 30-godišnji Danijel Mandić koji ima stado od 420 ovaca. On je jedan od retkih koji se nakon završetka studija vratio u Grahovo gde je zapatio manje stado koje je danas naraslo na 420 ovaca. Danijel je danas jedini stočar sa fakultetskom diplomom u Grahovu i jedini sa visokom stručnom spremom na Zavodu za zapošljavanje u ovoj opštini koja je imala dva posleratna gradonačelnika sa osnovnom školom.

Urednik: Branko Stanković

Snimatelj: Darko Bursać

Montaža: Marija Barinijan Šašić