Dominik Zaksenmajer: Globalna istorija i kritika zapadnih perspektiva

Tokom nekoliko proteklih decenija mnogi istoričari su počeli da gledaju sa velikom sumnjičavošću na bliske veze između njihove discipline i nacionalne države, ističe u svom radu nemački istoričar Dominik Zaksenmajer. On uočava da su u novije vreme veoma prisutne rasprave o tome kako da se istoriografija internacionalizuje ili globalizuje. Postoje pokušaji da se razvije manje zapadnocentrično, novo, globalno razumevanje prošlosti koje ostaje pritom osetljivo za lokalne posebnosti. Naime, rastuća plima istraživanja koja sledi transkulturalni delokrug rada sada ima osnovu koja umnogome prevazilazi institucionalne tradicije istorije međunarodnih odnosa i svetske istorije i koja se može uočiti u Sjedinjenim Državama, Evropi, Aziji, kao i u mnogim drugim društvima.

Poslednjih godina transkulturalna istorija poprimila je različite oblike koji se delimično mogu objasniti drugačijim obrazovanjem stručnjaka koji se njome bave. Raznovrsnost metodologija i istraživačkih interesovanja unutar ovog novog područja odražava se u mnoštvu izraza koji se predlažu za pisanje istorije izvan nacionalnih granica. Predložene oznake za novo područje sežu od „ekumenskog" pogleda na istoriju do „povezanih istorija”, „prepletenih istorija” i „ukrštene istorije”. Među ovim neologizmima naročito je tokom proteklih nekoliko godina rasprostranjen izraz „globalna istorija”. Nema razloga za pretpostavku da se ovaj trend neće nastaviti i da izraz „globalna istorija” neće biti prilično uobičajen element akademske istoriografije u doglednoj budućnosti. „Neprekidni porast interesovanja istoričara za interkulturalne teme najverovatnije neće zameniti istorije pisane unutar nacionalnog ili regionalnog okvira, ali će pridodati neke nove grane istoriografskom drvetu koje se tokom prošlih decenija razgranalo na ranije nezabeleženi način”, piše Zaksenmajer.

Dominik Zaksenmajer je nemački istoričar srednje generacije i profesor na Katedri za kineske studije Univerziteta Georg Avgust u Getingenu. Težište njegovih naučnih istraživanja predstavlja istorija moderne Kine i globalna istorija. Jedan je od vodećih savremenih stručnjaka za područje globalne istorije, član je brojnih profesionalnih udruženja kao i Evropske akademije nauka i umetnosti.

Tekst je preuzet iz trećeg broja časopisa Comparative Education za 2006. godinu.

Prevod s nemačkog Mihael Antolović.
Čita Dušica Mijatović.
Urednica Olivera Nušić.