"Severnokorejski sputnjik" za opstanak Kimove države

Državna novinska agencija Demokratske Narodne Republike Koreje (KCNA) objavila je da je u utorak uveče po lokalnom vremenu Nacionalna agencija za razvoj kosmosa uspešno obavila lansiranje prvog domaćeg izviđačkog satelita.

Vojni značaj tog čina je ogroman, jer uprkos impresivnom programu razvoja raketnog i nuklearnog naoružanja, Severna Koreja do sada nije posedovala sopstvena sredstva koja bi joj omogućila da iz svemira osmatra položaj, kretanje i aktivnosti rivalskih snaga.

S podrškom Rusije samo je nebo granica

Severnokorejske vlasti najavile su nastavak rada na postavljanju satelita za vojne svrhe u Zemljinu orbitu, što će sada, kada vlada u Pjongjangu ima podršku ruskih eksperata, verovatno teći relativno glatko.

Naime, Severna Koreja je ranije ove godine (u maju i avgustu) u dva navrata pokušala da pošalje vojne satelite u svemir, ali u tome nije uspela.

Nakon toga, u sklopu zbližavanja Moskve i Pjongjanga, koje je otpočelo posetom ruskog ministra odbrane Sergeja Šojgua Pjongjangu, severnokorejski lider Kim Džong Un je u septembru otputovao na ruski Daleki istok, gde ga je domaćin, predsednik Vladimir Putin, ugostio upravo na kosmodromu Vostočni, odakle se u svemir lansiraju ruski sateliti.

To je bila jasna indikacija namere Moskve da podrži napore Severa da poboljša svoj vojni položaj u odnosu na tehnološki nadmoćne američke i njima bliske južnokorejske i japanske snage kada je u pitanju praćenje kretanja tuđih snaga i lansiranja neprijateljskih projektila, odnosno, navođenje sopstvenih raketa na protivničke ciljeve iz svemira.

I zaista, samo dva meseca nakon susreta Putina i Kima, 21. novembra, nova severnokorejska raketa "čolima 1", nazvana tako po krilatom konju iz mitskog predanja koji u Severnoj Koreji simboliše herojstvo, borbenost i brz razvoj, vinula se u orbitu noseći izviđački satelit.

Odnosno, smatraju pojedini komentatori, ruski eksperti su u proteklih nekoliko meseci verovatno pomogli da se uklone tehnički problemi u vezi sa nosačem rakete satelita koji su mučili severnokorejske inženjere.

Time su omogućili azijskoj državi da uklopi poslednju kockicu koja joj je nedostajala u materijalnom mozaiku potrebnom za efikasno ratovanje konvencionalnim i nuklearnim raketnim naoružanjem - onu satelitsku, koja se odnosi na rano upozoravanje, lociranje protivničkih raketnih lansera, komandovanje i navođenje sopstvenih projektila.

Zapadni mediji javljaju i da su upravo putem satelita primećeni novi radovi u severnokorejskim nuklearnim postrojenjima, koji se tumače kao pokušaj modernizacije, pa pojedini analitičari izražavaju zabrinutost da je Rusija, moguće, pristala da kroz transfer tehnologije i znanja omogući Pjongjangu i usavršavanje procesa proizvodnje nuklearnih bombi.

Propagandno pojednostavljivanje stvari ne pije vodu

U zapadnim medijima transferi ruske tehnologije u oblasti raketne i, moguće, nuklearne tehnologije simplistički se opisuju kao vraćanje usluge za artiljerijsku municiju koju je Severna Koreja navodno isporučila Moskvi, ali se takvo gledanje, čija je propagandna namera da prikaže Rusiju kao nedovoljno moćnu da samostalno vodi rat u Ukrajini, čini vrlo naivnim.

Ovo stoga što je teško zamisliti da bi Moskva otkrivala osetljive strateške tajne iz oblasti raketne i nuklearne tehnologije za topovske granate i nevođenje projektile koji se koriste u višecevnim bacačima raketa, koji su tehnološki jednostavna sredstva.

Razložnije je smatrati da Rusija kroz bliže veze s Pjongjangom i vojnotehnološko podupiranje Severne Koreje, s kojom se graniči, nastoji da ostvari više, strateške ciljeve, kao što su uspostavljanje ravnoteže snaga na Dalekom istoku i zaštita zaleđa države (pacifičke obale) u trenutku kada je očigledna namera NATO-a i azijskih saveznika SAD da je ekonomski i politički izoluju i kroz isporuke naoružanja i municije ukrajinskoj vojsci vojno oslabe (pa možda i dublje destabilizuju i rasparčaju).

Da li je dugogodišnja politika izolacije Severa pogrešna?

Južnokorejska armija je, kao odmazdu za lansiranje severnokorejskog vojnog satelita, objavila delimično povlačenje iz sporazuma sa Pjongjangom, koji, radi smanjivanja tenzija i izbegavanja rizika od sukoba, predviđa uzdržavanje od osmatranja prostora duž demilitarizovane zone.

Istovremeno, u proameričkoj štampi u istočnoj Aziji ovih dana se pojavljuju i glasovi koji tvrde da su decenije sankcija protiv Severne Koreje proizvele neželjeni efekat, u smislu da su tu komunističku državu previše izolovale i praktično gurnule u naručje Rusije i Kine.

Prošlog meseca u sredstva informisanja je procurela vest da je Pjongjang odlučio da zatvori više svojih ambasada širom sveta, što je na Zapadu i u azijskim državama koji su njegovi vojnopolitički saveznici (kao što su Južna Koreja i Japan), protumačeno kao pokazatelj ekonomskog slabljenja Severne Koreje.

Međutim, sada se može videti mišljenje, da taj potez vlade u Pjongjangu Zapad treba da uzme pre kao povod za brigu, nego za likovanje. Odnosno, smanjivanje severnokorejskog diplomatskog prisustva u inostranstvu treba videti kao zatvaranje u sebe koje je izraz svesti rukovodstva da je otopljavanje odnosa sa Vašingtonom nemoguće i kao pokazatelj samouverenosti da je ekonomska (i vojna) saradnja sa Rusijom i Kinom dovoljna za funkcionisanje države.

Dugo godina protiv Severne Koreje se sprovode stroge ekonomske sankcije, čiji je cilj da je privole na odustajanje od razvoja nuklearnog i balističkog oružja. Međutim, jasno je da te sankcije, kojima su se dobrim delom bile pridružile i Kina i Rusija, nisu uspele, jer komunistička država na severu Korejskog poluostrva poseduje više desetina nuklearnih bojevih glava, te rakete različitih dometa koje iste mogu da isporuče na željeni cilj. Među njima se nalaze i interkontinentalni projektili koji mogu da svojim dometom pokriju celu teritoriju Sjedinjenih Država.

Kada se tome doda mreža vojnih satelita, koja će omogućiti pravovremeno otkrivanje položaja i pokreta neprijatelja, te povećati preciznost njegovog sopstvenog raketnog arsenala, jasno je da moć odvraćanja koju poseduje Pjongjang vrlo velika i da neprekidno raste.

Izvesno je i da će u godinama pred nama Severna Koreja još više odvlačiti pažnju i resurse koje bi Sjedinjene Američke Države i njihovi azijski saveznici radije posvetili vojnom pariranju Kini i Rusiji u Istočnoj Aziji.

Zadovoljstvo u Pjongjangu?

Dakle, umesto daljih pritisaka, neka vrsta kompromisa, koji bi obema Korejama garantovao bezbednost, a koji bi podrazumevao ublažavanje ili ukidanje sankcija Pjongjangu verovatno bi bio delotvorniji od sadašnjeg pristupa, ako je cilj zaista postići stabilnost i učvrstiti mir na Korejskom poluostrvu.

No, takva politika zahtevala bi dosta hrabrosti u smislu da bi bilo potrebno pošteno priznanje da dugogodišnja strategija izolovanja i iscrpljivanja Severne Koreje suštinski nije urodila plodom.

Prošlog meseca Pjongjang je posetio ministar spoljnih poslova Rusije Sergej Lavrov, što se tumači kao priprema uzvratne posete predsednika Putina Severnoj Koreji.

Mediji u Istočnoj Aziji spekulišu da je Lavrov verovatno svojim sagovornicima u severnokorejskoj prestonici preneo i sadržaj razgovora predsednika Putina i Si Đinpinga u Pekingu, koji je održan tokom trajanja foruma "Put i pojas svile" samo dan ranije.

Sigurno je da je Severna Koreja još uvek zainteresovana za to da je Vašington prizna kao nuklearnu silu, odustane od pritisaka kroz sankcije i brojne vojne vežbe sa južnokorejskim snagama, te joj da čvrste bezbednosne garancije.

Odnosno, nesumnjivo je da bi jedna vrsta detanta sa SAD kakav je pokušan za vreme predsednikovanja Donalda Trampa bila najblagotvornije rešenje za Pjongjang, jer bi mu omogućila normalan ekonomski i društveni razvoj.

Međutim, sada kada, kao za vreme Hladnog rata, ponovo može da se finansijski i vojno osloni na Rusiju, režim u Pjongjangu ima više prostora za manevar i može da bude sigurniji u svoj, i opstanak svoje države. I on je, čini se, za sada zadovoljan tim razvojem situacije.