Francuski i italijanski ratni avioni na japanskom nebu - da li nagoveštavaju mračno doba sukoba

Dva francuska borbena aviona "rafal" stigla su u Japan 26. jula - to je prvi put u istoriji da su francuski ratni avioni sleteli na teritoriju te dalekoistočne države. Svrha njihove posete Zemlji izlazećeg sunca je zajednička vežba sa domaćinima.

Francuska vazduhoplovna "ofanziva" na Indo-Pacifik

Francuske letelice doletele su na južno japansko ostrvo Kjušu, na aerodrom u prefekturi Mijazaki sa Guama, ostrva koja je američka teritorija u zapadnom Pacifiku, gde su, kao i nad malenom ostrvskom državom Palau, vršili zajedničku obuku sa američkim pilotima.

Još nekoliko francuskih rafala iz istog razloga se zaputilo i u Republiku Koreju, pa i Indoneziju.
Oni su deo francuskog programa "Pegaz 2023", u kojem učestvuje 19 letelica i ukupno 320 pilota, oružara i mehaničara.

On predstavlja projekciju vojne moći Pariza na region Indo-Pacifik, pošto pomenuti avioni imaju zadatak da za nešto više od mesec dana prevale put od matice preko Ujedinjenih Arapskih Emirata i Indijskog okeana, Malezije, Singapura i Australije, do Nove Kaledonije i Francuske Polinezije u Tihom okeanu, odnosno, Guama, Japana i Južne Koreje, te obave više vežbi.

Jačanje saradnje Japana i NATO-a

Kada je Japan u pitanju, interesantno je da će nova istorija biti ispisana opet početkom avgusta, kada će u Zemlju izlazećeg sunca doleteti četiri lovca-bombardera "F-35" italijanskog ratnog vazduhoplovstva. Te letelice će u sadejstvu sa japanskim avionima "F-15" izvršiti zajedničku vežbu nad Japanskim morem nedaleko od vazdušnog prostora Rusije i Severne Koreje, javljaju domaći mediji.

Gostovanje italijanskih avijatičara trajaće osam dana i, kao i poseta francuskih borbenih aviona, predstavlja novu stranicu u saradnji dalekoistočne carevine sa evropskim članicama NATO-a.

Ona je deo obimnije knjige koju poslednjih godina Tokio ispisuje sa Severnoatlanskom alijansom, a koja je do sada obuhvatila poglavlja kao što su bilateralni ugovori o ustupanju sopstvene teritorije i vazdušnog prostora na korišćenje partnerima, sporazume o razmeni vojnih tehnologija, planove o zajedničkim projektima za razvoj novog naoružanja, te mornaričke vežbe i patrole.

Japanski premijer ovog meseca je, kao i njegov južnokorejski kolega, po drugi put prisustvovao radu NATO samita, koji je održan u Viljnusu. I mada, zbog protivljenja Francuske, zabrinute da bi to u Pekingu moglo biti protumačeno kao nepotrebna provokacija i dovesti do pogoršanja ekonomskih odnosa, tada nije zvanično objavljeno otvaranje planirane kancelarije alijanse za vezu u Tokiju, (RTS :: Svet :: NATO kancelarija u Pacifiku na ledu) jasno je da se saradnja Japana sa NATO-m iz dana u dan produbljuje  (RTS :: Svet :: Alijansa do Tokija – prisustvujemo li ranoj fazi stvaranja globalnog NATO-a (rts.rs)).

I dok su japanski i američki ratni brodovi poslednjih godina jezdili Japanskim, Istočnim kineskim i Južnim kineskim morem skupa sa britanskim, nemačkim i holandskim plovilima, valja pomenuti i da je Tokio, uz blagoslov Vašingtona, sklopio sporazum sa Rimom i Londonom o projektovanju i zajedničkoj proizvodnji borbenog aviona pete generacije.

Ideološki afinitet i zajednički interes za dominacijom

U zajedničkoj izjavi datoj na uvid javnosti prilikom objavljivanja sporazuma o kreiranju ratnog aviona nove generacije, poznatog pod imenom Globalni borbeni vazdušni program (GCAP), lideri tri zemlje su krajem prošle godine saopštili da su posvećeni održavanju "otvorenog i slobodnog međunarodnog poretka zasnovanog na pravilima."

Tada je rečeno i da su Velikoj Britaniji, Japanu i Italiji potrebna jaka saradnja u oblasti odbrane iz bezbednosti poduprta uverljivom moći odvraćana kako bi zaštitile svoje demokratije, ekonomije i očuvale regionalnu stabilnost.

Ta fraze, naročito ona prva, bukvalno su kopije diskursa koji dolazi iz Vašingtona, u kojem Narodna Republika Kina figurira kao podrivač stabilnosti u Istočnoj Aziji i remetilac reda i mira u Indo-Pacifiku zbog svoje navodne želje da silom reintegriše Tajvan u svoje okrilje, zagospodari čitavim Južnim kineskim morem i uopšte svrgne SAD sa trona svetskog hegemona.

Gledano iz Pekinga, američko nastojanje da zarad obuzdavanja rasta kineskog vojnopolitičkog uticaja u Istočnoj i Jugoistočnoj Aziji, osim svojih saveznika u tom regionu angažuje i bivše evropske sile je deža vi, koji budi neprijatna kolektivna sećanja na vreme iz druge polovine 19. i s početka 20. veka kada su Velika Britanija, Nemačka, Francuska, SAD i Japan više puta vojno intervenisali u Kini i komadali je po svom nahođenju.

Za kinesku državu i javnost demonstracija sile zemalja Zapada i njihovih istočnoazijskih saveznika (u Pekingu bi rekli "vazala") uz kinesku obalu samo je najnoviji izraz starog kolonijalnog mentaliteta i ambicije da se neometano vlada čitavim svetom, koji se sada pravda demokratijom, ljudskim pravima i "poretkom zasnovanima na pravilima", kao što se nekada pravdao hrišćanskim prosvećivanjem i donošenjem plodova "napredne" zapadne civilizacije i modernizacije.

Slično se nesumnjivo osećaju i u Moskvi, koja je nakon Oktobarske revolucije doživela invaziju Zapadnih sila, kojima se sa velikim kontingentom od oko 70.000 vojnika pridružio i Japan - on je na tadašnji Sovjetski savez udario sa istoka, preko Vladivostoka, skupa sa Britancima i Amerikancima (RTS :: Svet :: Japanska invazija na istočni Sibir, kada je Japan gotovo rasparčao Rusiju). Jer, širenje prisustva NATO-a na Daleki istok nije samo operacija za sputavanje Kine, već i opkoljavanje Rusije.

Mračni nagoveštaji?

I dok Francuska ima, bukvalno, viševekovno vojno prisustvo u južnom Pacifiku, pojava italijanskih borbenih aviona na nebu nad najvećim svetskim okeanom nešto je što čudi, pa i izaziva negodovanje ne samo kod kineskih, već i italijanskih građana nastanjenih u Istočnoj Aziji, koji ga, sudeći po komentarima u društvenim medijima, vide kao traćenje novca i nepotrebno guranjem prsta u oko Pekinga.

Tokio u prisustvu vojnih snaga evropskih članica NATO-a, pa i Australije s kojom takođe planira vazduhoplovnu vežbu u istoj bazi na svom tlu nakon odlaska Italijana, vidi uspostavlljanje vojne ravnoteže, materijalnu i moralnu podršku, te jačanje sigurnosti u odnosu na pretnje po svoju bezbednost koje, oseća, dolaze iz Kine i Severne Koreje. Ipak, teško je oteti se utisku da je uvođenje evropskih vojnih efektiva u kinesko dvorište (i iza leđa Rusiji) pre nepotrebna eskalacija koja produbljuje nepoverenje i povećava opasnost od fatalnih greški nego instrument očuvanja regionalne stabilnosti.

Realno, vojne mogućnosti evropskih članica NATO, čak i pod pretpostavkom da bi se one odazvale pozivu Vašingtona da oružjem pripomognu u eventualnom sukobu protiv matice Kine oko Tajvana, suviše su male da bi mogle da donesu prevagu, tako da se povremeno prisustvo njihovih vojnih brodova i aviona u Tihom okeanu pre može shvatiti kao simbolična poruka jedinstva Zapada ili izraz njegove želje da kineskoj mornarici i vazduhoplovstvu oteža izvođenje zadataka u mirnodopskim uslovima, nego kao demonstracija odlučnosti da se upotrebi sila.

Jer, teško je zamisliti da bi u takvu katastrofu po svetsku ekonomiju, s nemalim potencijalom za otpočinjanje oružanog sukoba globalnih razmena, kakav bi bio rat SAD i Kine oko Tajvana ili Južnog kineskog mora, evropske članice NATO-a poput Francuske, Italije ili Nemačke zaista pohrlile.

Ipak, ljudska istorija poznaje mnoge velike nesreće koje su se isprva činile nezamislivim. Ako se to uzme u obzir, onda nova stranica saradnje koju u Japanu (i Južnoj Koreji) ispisuju francuski i italijanski ratni avioni deluje kao još jedan stav u preludijumu za mračno doba ratnog sukobljavanja velikih svetskih sila.