Svetske muzičke pozornice

Najpe ćete čuti orkestarsku verziju Šenbergovog seksteta Ozarena noć, opus 4 koji je nastao 1899. godine, za samo tri nedelje. Delo, u kojem je kompozitor još uvek koristio tonalnost, pisano je na početku njegove karijere i ubraja se u red najznačajnijih u čitavom njegovom opusu. Inače, Ozarena noć je inspirisana istoimenom poemom Riharda Demela, koju je Šenberg otkrio prethodno upoznavši buduću suprugu Matildu Zemlinski, sestru svog profesora kompozicije – Aleksandra Zemlinskog. Jednom prilikom istakao je da „ovo delo ne ilustruje radnju, niti dramu, već oslikava prirodu i osećanja aktera”. U obliku seksteta, ovo ostvarenje premijerno je izveo kvartet Roze na koncertu održanom 1902. godine u bečkom Muzikferajnu, a verzija za gudački orkestar, u kompozitorovom aranžmanu, predstavljena je publici decembra 1924. u engleskom gradu Njukasl na Tajnu, kada je ansamblom dirigovao Tomas Klark, jedan od kompozitorovih studenata.

Drugi deo koncerta ispunila je Prva simfonija u De duru Gustava Malera, nazvana Titan. Svoju prvu orkestarsku kompoziciju, tada dvadesetdevetogodišnji Maler predstavio je 1889. godine u Budimpešti, a nazvao ju je Simfonijska poema u dva dela, bez dodatnog naslova ili oznake, iako je u njoj koristio motive i citate iz svog vokalnog ciklusa Pesme dečaka lutalice. Četiri godine kasnije kompozitor je revidirao partituru, praveći od nje petostavačnu „poemu u simfonijskoj formi” u kojoj se opisuju život, patnja i tragična sudbina heroja, nazvavši je Titan prema istoimenom romanu Žana Pola. Tek tri godine kasnije, 1896, ovo delo je doživelo konačnu transformaciju, odbacivanjem drugog stava i programskih naslova prisutnih u simfonijskoj poemi, i postavši zvanično Malerovo prvo simfonijsko ostvarenje.

Urednica Irina Maksimović Šašić