Antologija srpske muzike

Jedna od temeljnih karakteristika dela Ludmile Frajt je njeno interesovanje za zvuk i zvučne mogućnosti ljudskog glasa, pre svega ženskih glasova, kao i visokih, rezonantnih frekvencija koje otkrivamo u objektima poput metalnih predmeta, zvona, dečjih igračaka, odnosno u svetu kompleksnog ptičjeg peva. Takođe, u njenim kompozicijama srećemo i snažan uticaj rituala i tragove tradicionalne muzike, koju je sakupljala celog života, između ostalog u važnoj zbrici folklornih muzičkih instrumenata. Ova autorka rođena u Beogradu 1919. godine u muzičkoj porodici češkog porekla, tokom svoje karijere, pored brojnih važnih funkcija koje je zauzimala u muzičkom životu bivše Jugoslavije, uspostavila se iz današnje perspektive, kao jedna od najsmelijih autorskih ličnosti poratne muzike. Ludmila Frajt je bila prva kompozitorka elektronske muzike u istoriji srpske i jugoslovenske muzike, ali se time njeni proboji ne završavaju. Takođe, prva je žena koja je završila studije kompozicije na Muzičkoj akademiji u Beogradu 1946. godine, a bila je prva kompozitorka filmske muzike u nas. U svojim delima Frajtova stvara suptilni zvučni univerzum, lirski i intiman, okrenut prema istraživanju tembra i otvoren za formalni eksperiment. U tom pogledu autorka se nije libila jasnog modernističkog prosedea, koristeći neke od tehnika prisutnih u evropskoj posleratnoj avanagardi poput aleatorike, multimedijalnih zahvata i elektroakustičkih istraživanja.

Delo Tužbalica za ženski hor iz 1973. godine  nastala je u doba kada je Frajtova proučavala autohtone narodne običaje i muzički folklor, kako to navodi muzikološkinja Ivana Medić. Sublimirajući svoja sećanja i evocirajući narodni ritual, kompozitorka delo bazira na korišćenju uzvika i jauka, kao i pojedinih rečenica preuzetih iz narodnih tužbalica. Kako to primećuje Ivana Medić autorka je "kao osnovnu motivsku građu koristila melodijski embrion od male i velike sekunde, karakteističan za najstarije slojeve folklornog pevanja… a u vertikali, ovaj motiv ostvaruje gusti pokretni klasterski zvuk izuzetne ekspreistivnosti". Kompozicija Tužbalica poseduje lučnu strukturu, od početnog brujanja, preko polifonih naslojavanja deonica, sve do "dramatskog klimaksa u kome ostaje samo parlando ženskih glasova i potresni krik bola", da bi tok ponovo stigao do početnog brujanja i tišine.

Urednica: Ksenija Stevanović