Enformel

Nastavljajući svoju izdavačku delatnost i izvan monografskih studija, Fondacija „Vujičić kolekcija" objavila je knjigu dr Vesne Kruljac „Polemički konteksti beogradskog enformela". Reč je o doktorskoj studiji u kojoj je dr Vesna Kruljac analizirala tu pojavu s kraja pedesetih i prve polovine šezdesetih godina u srpskom slikarstvu kroz ideološko-politički, kritičko-teorijski i umetnički polemički kontekst, tj. kroz rasprave koje su se vodile na raznim forumima, u medijima i stručnoj literaturi u tom periodu. Enformel je svojim subverzivnim stavom i spram društva i prema dominantnim umetničkim izrazima, odmah po prvom pojavljivanju na našoj likovnoj sceni izazvao niz kontroverzi.

Enformel kao likovna pojava javlja se prvo u Francuskoj pedesetih godina XX veka, kao odraz filozofije egzistencije, nihilizma i estetike ružnog, da bi se potom proširio i na ostale evropske zemlje, koje su unele neke lokalne osobine u opšta načela. Beogradski enformel predstavlja jednu od prvih poetika pobune vezanih za egzistencijalistički nemir i pesimizam, u kome sumnja u postojeći poredak stvari nije preporučljiv stav u tadašnjoj socijalističkoj Jugoslaviji. Enformel je apstrakcija zasnovana na istraživanjima materije i tehnološkim eksperimentima, tj. primeni materijala koji nisu tipično slikarski i nekonvencionalnih operativnih postupaka.

Osmoro umetnika - Miodrag Mića Popović, Vera Božičković Popović, Lazar Vozarević, Zoran Pavlović, Živojin Žika Turinski, Branislav Protić, Vladislav Šilja Todorović i Branko Filipovića Filo - koji su u enformel ušli sa različitih umetničkih pozicija i razvijali ga vodeći se ličnim afinitetima, stvorili su, uz neprocenjivu pomoć dr Lazara Trifunovića, ipak jedinstvo umetničke pobune i subverzije, nepojmljivo do tada u kulturnom prostoru naše zemlje. I to je, naravno, izazvalo reakciju i političara i umetnika i kritičara, a sve to je dalo enformelu veoma intrigantnu notu koja ga prati i danas.

Gošća emisije biće dr Vesna Kruljac, docentkinja na Fakultetu primenjenih umetnosti.

Urednik i voditelj Znakova: Sava Ristović