Stounhendž – njegove misterije i dalje čekaju da budu otkrivene, pitanje je koliko će biti shvaćene

Na arheološkom lokalitetu Stounhendž nalazi se najveći kameni blok, plavi kamen, koji je na tu lokaciju stigao tokom neolita iz severoistočnog dela Škotske a ne kako se dugo mislilo iz Velsa. To su zaključci istraživača sa Univerziteta u Londonu, njihova studija je objavljena u časopisu „Priroda“.

Misteriozni plavi kamen ljudi su u dobu praistorije dopremili sa udaljenosti od 700 kilometara, najverovatnije sa ostrva Orkni ili današnjeg mesta Invernesa. Istraživači iz Londona tvrde da je to zapanjujuće otkriće koje će promeniti ne samo mišljenje o Stounhendžu već i o kasnom neolitu. Taj kameni blok, megalit, težak je 6 tona, dugačak pet metara, do pola je zakopan u srce spomenika. Naziva se i oltarni kamen, sačinjen je od sedimentne stene crvenog peščara.

''Sa geološke tačke gledišta, poznajemo tu oblast u Škotskoj, to je Orkadijanski basen, odatle je plavi kamen, ali se postavlja pitanje iz kog dela basena, da li je sa kopna ili sa nekog od ostrva. Sva ta pitanja se sada moraju analizirati“, rekao je Nik Pirs, Odeljenje za geografiju i izučuvanje Zemlje, Univerzitet Aberistvit.

U istraživanju su učestvovali naučnici iz Britanije i Australije, želeli su da hemijskim analizama više saznaju o tom megalitu i otkriju sastav kamena i minerala u njemu.

''Mikroskopski smo analizirali sastav oltarskog kamena. Utvrdili smo vreme nastanka i hemijske karakteristike svake čestice koje su sjedinjene, svaka od njih ima različitu starost što nam omogućava da napravimo otisak stene. Taj otisak se može uporediti sa onima širom Britanije i Irske, ali i iz severne Evrope. Kombinovanim multimineralnim pristupom analizi mogli smo da utvrdimo DNK tog oltarskog kamena“, rekao je Entoni Klark, geohronolog sa Univerziteta Kurtin.

Saznanje da je kamen poreklom iz Škotske i da je dopremljen u Englesku pokazuje da su postojale veze između neolitskih zajednica na celom ostrvu, smatraju britanski istraživači. Duže od jednog veka je poznato da neki kameni blokovi na Stounhendžu potiču iz Velsa i da su prenošeni nepoznatim putem najmanje 200 kilometara do lokacije neolitskog spomenika na ravnici Solsberi. Sada međutim novo otkriće baca potpuno drugačiju svetlost na poreklo plavog kamena.

''Kada je reč o tome kako je taj kameni blok završio na ravnici Solsberi, a utvrdilismo da potiče iz Škotske, prvo smo pomislili da ga ljudi nisu mogli prenositi, to je megalit težak 6 tona, pa smo zaključili da ga je led gurao ka jugu tokom proteklih više stotina miliona godina. Međutim, činjenica je da se led kretao sa juga Britanije ka severu. Na kraju su to morali ipak učiniti ljudi ali ne znamo kako“, rekao je Entoni Klark, geohronolog sa Univerziteta Kurtin.

Stounhendž je lokalitet iz neolitskog i bronzanog doba, nalazi se u engleskom okrugu Vitšir, blizu Solsberija, od 1986. godine je na Uneskovoj listi svetske baštine. Njegove misterije i dalje čekaju da budu otkrivene, ali možda nikada neće biti shvaćene.