Selo Krupac kod Pirota, spomenik istorije starog Rima

Stručnjaci Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture u Nišu, ovih dana istražuju kulturno-istorijsko nasleđe Krupca, najvećeg pirotskog sela. Malo je poznato da je selo sagrađeno na temeljima rimskih vila. Cilj je izraditi studiju o zaštiti bogatog nasleđa u Krupcu.

Većina meštana Krupca ne zna da se seosko groblje nalazi na jednom velikom tumulu, odnosno grobnici znamenite ličnosti iz prošlosti. Stručnjaci Zavoda za zaštitu spomenika iz Niša pokušavaju da utvrde da li je grob iz gvozdenog, helenističkog ili rimskog perioda.

Aleksandar Nikšić, arhitekta Zavoda za zaštitu spomenika, objašnjava da je u toku fotogrametrijsko snimanje terena kako bi se dobio 3D model. " Na osnovu njega bismo mogli kasnije da dobijemo tačne dimenzije ovog terena, za koji se pretpostavlja da je ispod njega rimski tumul," navodi on.

Tragovi prošlih vremena ovde su vidljivi na svakom koraku. Kuće u glavnoj ulici sagrađene su na temeljima rimskih vila. Dokaz za to su mozaici koji su pronađeni 50-ih I 60-ih godina prošlog veka prilikom izgradnje ovih objekata.

U Krupcu su zanimljivi i objekti narodnog graditeljstva s početka prošlog veka. Cilj istraživača je da se sve dobro prouči i zabeleži.
Elena Vasić, arhitekta konzervator Zavoda za zaštitu spomenika iz Niša, ističe da će na kraju biti urađena studija koja će upotpuniti urbanistički plan opštine Pirot, ali saopštiti javnosti i meštanima Krupca sve detalje o tom mestu.

Jedini zakonom zaštićeni spomenik u Krupcu je crkva Svetog Nikole, podignuta krajem 16. veka, na temeljima drevnog hrama. Stručnjaci kažu da je izuzetno važno da se i ostali spomenici kulture sačuvaju za buduća pokolenja.