Netaknute korpe sa voćem iz IV veka pre nove ere pronađene u ruševinama potopljenog Herakliona

Ostaci drevnog egipatskog grada Teona, koji su stari Grci zvali Heraklion, ostali su netaknuti otkad je grad nestao ispod mora u II veku pre nove ere, a zatim potpuno potonuo u VIII veku nove ere, posle kataklizmičnih prirodnih katastrofa.

Tonis, odnosno Heraklion, vekovima je bio najveća egipatska luka na Mediteranu pre nego što je Aleksandar Veliki osnovao Aleksandriju 331. godine pre nove ere.

Ali ogromno arheološko nalazište u zalivu Abu-Kir u blizini Aleksandrije bilo je zaboravljeno sve dok ga pre dve decenije nije ponovo otkrio francuski morski arheolog Frank Godio, u jednom od najvećih arheoloških poduhvata novijeg doba.

Neka od otkrića prikazana su i na velikoj izložbi u Britanskom muzeju 2016. godine.

I pored svih značajnih otkrića na ovom lokalitetu, Godio je bio zatečen poslednjih nalazom, jer kako je rekao za Gardijan, korpe sa voćem su „neverovatne“, jer su ostale netaknute više od dve hiljade godina, i u njima su se i dalje nalazile urme, plodovi afričke palme koja je bila sveto drvo za drevne Egipćane, kao i semenke grožđa.

Jedino objašnjenje kako su ostale očuvane sve ovo vreme je to da su bile smeštene u podzemnoj prostoriji, verovatno kao deo pogrebnog obreda.

Korpe sa voćem su se nalazile u delu u kojem su Godio i njegov tim arheologa otkrili ogroman tumulus (grobnu humku) dugu oko 60 metara i široku osam.

Ostaci potiču iz ranog IV veka pre nove ere kada su grčki trgovci živeli u Heraklionu. Grad je kontrolisao ulaz u Egipat na ušću Nila. Grcima je bilo dozvoljeno da se nasele tokom kasnog faraonskog perioda i da podižu svoja svetilišta.

Otkriveni tumulus je, po Godioovim rečima, neka vrsta ostrva okružena kanalima. U tim kanalima arheolozi su pronašli veliku količinu predmeta izrađenih od bronze, uključujući i veći broj statua egipatskog boga Ozirisa.

Naučnike je još više zaintrigirala činjenica da su ispod tumulusa pronašli ogromnu količinu minijaturne keramike, i to visokokvalitetne primerke drevne grčke grnčarije, uključujući i amfore. Među artefaktima od bronze oko tumulusa bilo je ogledala i raznih statua.

Čini se da je ovaj lokalitet bio zapečaćen hiljadama godina jer nijedan od pronađenih artefakata ne potiče iz kasnijeg perioda od četvrtog veka pre nove ere, iako je grad opstao još nekoliko stotina godina.

Godio se nada da će uspeti da pronađu odgovore u nekom od otkrivenih predmeta, uključujući i dobro očuvane ostatke drvene sofe za bankete, velike tavanske vaze i zlatne amajlije „izuzetnog kvaliteta“.

Oko 350 metara dalje, arheolozi su pronašli i jedinstvenu ptolomejsku galiju dugu 25 metara.

Evropski institut za podvodnu arheologiju, koji vodi Godio, radi u bliskoj saradnji sa egipatskim ministarstvom turizma i antikviteta i uz podršku fondacije „Hilti“. Nalazi će najpre biti proučeni i konzervirani pre nego što budu izloženi u muzejima.

Pretpostavlja se da ovo nalazište ima veliki potencijal i posle dvodecenijskog istraživanja, a Godio procenjuje da je do sada istraženo samo oko tri odsto površine drevnog grada koji je nestao pod morem.