Pregovori o miru u Pojasu Gaze – 20 tačaka, dva kovčega i palestinski Mandela

Dva ubijena šefa Hamasa i najpopularniji političar među Palestincima ključni su deo novih zahteva palestinskih pregovarača u složenim razgovorima o miru u Pojasu Gaze, koji se uz silno međunarodno posredovanje vode u egipatskom letovalištu Šarm el Šeik.

Nedugo pre dolaska američkih posrednika, Stiva Vitkofa i Džareda Kušnera, Hamasovi pregovarači zatražili su tela braće Sinvar, Jahje i Mohameda, ubijenih u akcijama izraelske vojske u Pojasu Gaze.

Ova dva zahteva Izrael je, bar do sada odlučno odbacivao. Tela braće Sinvar ostala su u izraelskim mrtvačnicama zbog opasnosti da bi njihovi grobovi, u budućnosti, mogli postati simboli ove organizacije.

Pet doživotnih robija za palestinskog Mandelu

Ključno ime na spisku je Marvan Barguti, ili "palestinski Mandela", kako su ga zvali Džimi Karter i Dezmond Tutu - otelotvorenje svih zala u Izraelu i jedini čovek koji može da ujedini dozlaboga posvađane palestinske frakcije.

Gotovo zaboravljen van Pojasa Gaze i Zapadne obale, Marvan Barguti je svojevremeno slovio za potencijalnog naslednika šefa Palestinske oslobodilačke organizacije Jasera Arafata i mogućeg budućeg lidera svih Palestinaca.

Trenutno, nalazi se u izraelskom zatvoru gde služi kaznu od pet doživotnih robija i još 40 godina zatvora zbog ubistva najmanje 26 osoba.

Barguti, takođe, već godinama slovi za najpopularniju ličnost među Palestincima. U poslednjem istraživanju, koje je u decembru 2023. godine obavio Palestinski centar za politiku i istraživanja, 55 odsto Palestinaca podržalo bi njegovu kandidaturu za novog lidera, daleko ispred prvog čoveka Palestinske samouprave Mahmuda Abasa i tadašnjih šefova Hamasa.

Tražeći njegovo oslobađanje, Hamas nastoji da postavi politički osnov za dane posle rata, te neutrališe Abasove pokušaje da klimavi autoritet za Zapadne obale prenese i na Pojas Gaze, ali i da se, uprkos gotovo izvesnom razoružanju, prikaže kao pokret koji zastupa interese svih Palestinaca.

Osim Bargutija, Hamas traži slobodu za generalnog sekretara Narodnog fronta za oslobođenje Palestine, Ahmada Sadata i komandanta Hamasa na Zapadnoj obali Ibrahima Hameda, koji je zbog serije terorističkih napada, u kojima je ubijeno 46 Izraelaca, osuđen na 54 doživotne robije.

"Nazivati Bargutija liderom je kao da (sirijskog predsednika Bašara) Asada zovete pedijatrom", rekao je 2017. godine izraelski premijer Benjamin Netanjahu, aludirajući da je neprikosnoveni vladar Damaska diplomirao na medicinskom fakultetu.

Izraelske rezerve prema oslobađanju Bargutija, suštinski, zasnovane su na strahu da bi se mogao ponoviti slučaj Jahje Sinvara, bivšeg šefa oba krila Hamasa, koji je iz izraelskog zatvora pušten 2011. godine da bi se ispostavilo da je bio glavni planer operacije posle koje je počeo rat u Pojasu Gaze.

Tela braće Sinvar

Sinvar, najuticajni lider Hamasa je posle smrti Ismaila Hanijea postao šef vojnog i političkog krila te organizacije ubijen je pre tačno godinu dana u akciji izraelskih tenkova u Rafi.

Identitet lidera Hamasa potvrđen je nakon što su izraelske vlasti uporedile DNK i otiske zuba, uzete dok je Sinvar bio u zatvoru. Telo Jahje Sinvara nalazi se na nepoznatoj lokaciji u Izraelu.

Njegov mlađi brat i naslednik, Mohamed Sinvar poznat i po ratnom nadimku "Senka", ubijen je u izraelskom vazdušnom napadu početkom maja, a njegovo telo izvučeno je iz porušenih tunela ispod Kan Junisa tek nekoliko dana kasnije.

Izrael tvrdi da su braća Sinvar, uz Mohameda Deifa bili glavni planeri upada Hamasa 7. oktobra 2023. godine u kojem je ubijeno više od 1.100 i oteto 250 Izraelaca.