Povratak češkog Trampa – ko je Andrej Babiš, milijarder u dukserici

Milijarder i bivši premijer Andrej Babiš proglasio je pobedu na parlamentarnim izborima u Češkoj nakon preliminarnih rezultata.

Babiš je bio premijer Češke od 2017. do 2021. godine. Pre toga bio je ministar finansija i potpredsednik vlade od 2014. do 2017. godine.

Osnivač je i vođa političke stranke ANO, na toj poziciji nalazi se od 2012. godine.

Procenjeno bogatstvo na više od 4 milijarde dolara

Tokom poslovne karijere postao je jedan od najbogatijih ljudi u zemlji, s procenjenim bogatstvom od oko 4,04 milijarde dolara prema Blumbergu 2020. godine.

Prema Forbsu, njegovo bogatstvo 2025. godine procenio je na 4,3 milijarde dolara.

Osnivač je i vlasnik holding kompanije "Agrofert", jedne od najvećih firmi u Češkoj.

Tokom svog premijerskog mandata, Babiš je imao političke saveznike poput predsednika Miloša Zemana, Češke socijaldemokratske stranke i Komunističke partije.

Njegova Vlada uvela je nepopularne mere, podigavši starosnu granicu za odlazak u penziju i smanjila penzije, ali je istovremeno povećala poreske olakšice za decu i plate visokih političkih zvaničnika.

Slovački koreni

Andrej Babiš rođen je u Bratislavi 2. septembra 1954. godine.

Nakon završetka srednje škole u Ženevi, studirao je ekonomiju u Bratislavi, a kasnije se i sam bavio spoljnom trgovinom na raznim lokacijama, uključujući Maroko.

Njegov misteriozni uspon među superbogate u Češkoj započeo je tokom "divljih devedesetih" razdoblja nakon sloma komunizma u Istočnoj Evropi.

Preuzeo je vlasništvo nad poljoprivredno-hemijskim holdingom "Agrofert" 1995. godine, kojim je prethodno upravljao kao direktor.

"Češki Tramp"

Babiša često porede sa američkim predsednikom Donaldom Trampom, bivšim italijanskim premijerom Silvijem Berluskonijem ili mađarskim premijerom Viktorom Orbanom.

Kada nastupa u predizbornoj kampanji, Babiš redovno istupa protiv "korumpiranih političara", tvrdeći da je politička elita nesposobna i birokratska, da zanemaruje građane, raspodeljuje funkcije među svojima, vara i rasipa novac.

Tokom kampanje je govorio da bi upravljao državom kao preduzećem.

Takođe obećava da će slušati građane, očistiti zemlju u njihovo ime i pomoći im da žive dobre i dostojanstvene živote, piše Dojče vele.

Tajni agent?

Sud u Slovačkoj utvrdio je da je Andrej Babiš nekada radio kao agent komunističke, čehoslovačke tajne službe StB, pod kodnim imenom "Bureš". Iako Babiš to poriče, cela stvar bila je predmet brojnih sudskih sporova između njega i slovačke države.

Kad god se pojavi takva kontroverza, Babiš obično izjavi da "nije učinio ništa protivzakonito" ili da ga "država želi uništiti i osvetiti mu se".

Babiš godinama puni novinske stupce sukobima interesa, sumnjama u utaju poreza i korupciju, uticajem na medije i svojom prošlošću u komunističkoj tajnoj službi.

Za razliku od svog prijatelja, mađarskog premijera Viktora Orbana, Andrej Babiš ne smatra Evropsku uniju neprijateljem.

Kada god se povede rasprava o vojnoj pomoći Ukrajini, Babiš često skreće temu, govoreći kako je on "diplomata, a ne vojnik".