Od zlatne kočije do bisa bez presedana – krunisanje kralja Čarlsa nazivaju i "paradom veka"

Stabilna kočija poseduje sistem za rashlađivanje. Oplaćena je sa oko četiri stotine zlatnih listova. Izrađena je u Australiji. Njeni drveni delovi izrezbareni su od hrastovine skinute sa ratnog broda Viktorija.

Kočiju su sa svih strana okruživali pripadnici trupa kraljevske kuće Vindzora čiji je kralj Čarls vrhovni komandant, kao i vojni orkestar sa šezdeset članova.

Duž puta, kojim se kraljevska procesija kretala oko četrdeset minuta, raspoređeno je hiljadu pripadnika svih rodova britanske armije.

Na stubovima duž krunidbene trase vijorile su se britanske zastave, ali i zastave 56 država Komonvelta.

Kralj Čarls je suveren Ujedinjenog Kraljevstva, ali i još 14 od tih 56 država, uključujući Kanadu i Australiju.

Procesija se od Bakingemske palate kretala duž Mala do Trafalgar skvera i dalje ka Konjičkoj gardi, Vajtholu, Parlamentarnom skveru i najzad Vestminsterskoj opatiji.

Protesti republikanaca

Na samom Trafalgar skveru bili su zakazani protesti engleskih republikanaca.

U trenutku kada je kralj Čarls Treći prolazio pored statue svog pretka kralja Čarls Prvog, kome su republikanci Olivera Kromvela odrubili glavu, nisu se čuli povici republikanaca, niti su bacana jaja, kako se očekivalo.

U televizijskom prenosu nisu mogle da se vide čak ni antimonarhističke žute zastave.

Inače, šest republikanaca uhapšeno je u ranim jutarnjim satima dok se narod okupljao, pošto je policija pretresla kamion u kojem su dovezli transparente, zastavu i drugu opremu.

Policija je ranije saopštila da neće ometati republikanske proteste.

Ironično, dok su engleski republikanci protestovali, prvi put u istoriji krunisanju su prisustvovali predstavnici irskih republikanaca. Zastupala ih je potpredsednica Šin Fejna Mišel O’Nil.

Ceremonija u Opatiji

Dok je procesija pristizala ka Vestminsterskoj opatiji, u njoj se već nalazilo oko 2.200 zvanica.

Već od devet ujutru počeli su da dolaze šefovi država i vlada 203 zemlje.

Potom je usledila aristokratija i predstavnici drugih kraljevskih kuća, uključujući tu i princa Aleksandra i princezu Katarinu Karađorđević.

Pola sata pre kralja Čarlsa u Opatiju su stigli bivši britanski premijeri – Džon Mejdžor, Toni Bler, Gordon Braun, Dejvid Kameron, Tereza Mej, Boris Džonson i Liz Tras, kao i pripadnici kraljevske kuće Vindzora.

Prva je u Opatiju ušla kraljeva sestra princeza Ana sa suprugom, a poslednji princ Hari u civilnom odelu.

Osim sveštenstva Anglikanske crkve, koje je predvodio Kanterberijski nadbiskup Džastin Velbi, u ceremoniji krunisanja prvi put su učestvovale i protestantske sveštenice, kao i predstavnici svih verskih zajednica.

Potom su u Vestminstersku opatiju unete kraljevske insignije – Kruna Svetog Edvarda Ispovednika, koju britanski suveren nosi samo prilikom krunisanja, teška dva kilograma, kao i upola lakša Imperijalna kruna, koju će kralj Čarls nositi po povratku u Bakingemsku palatu.

Tu su i kraljevska jabuka i žezla za kralja i kraljicu. Te insignije kraljevske moći potiču iz vremena kralja Čarlsa Drugog.

Nešto pre jedanaest sati po lokalnom vremenu u Vestminstersku opatiju je prvo ušla kraljica Kamila, a potom i kralj Čarls.

Njihove plaštove nosili su paževi, među kojima je bio i kraljev unuk princ Džordž, koji je drugi u redu naslednika prestola, kao i četvoro unučića kraljice.

Kraljevski par sledio je prestolonaslednički par princ od Velsa Vilijam sa suprugom princezom Katarinom.

Procesija je prošla kroz naos i horski prostor i stala u krunidbenom predoltarskom prostoru gde se nalazi restauriran presto Edvarda Ispovednika, izrađen 1300. godine, u koji je postavljen kamen iz Skouna ili Kamen sudbine, koji je donet iz Škotske uoči krunisanja, i predstavlja škotsku monarhiju, koju je sa engleskom ujedinio kralj Čarls Drugi posle smrti kraljice Elizabete Prve i okončanja dinastije Tjudora, koju je zamenila dinastija Stjuarts.

Ceremonija krunisanja počela je starim anglosaksonskim običajem u kojem kanterberijski nadbiskup predstavlja novog kralja svim stranama sveta. Potom je kralj Čarls položio zakletvu pred kanterberijskim nadbiskupom.

Kralj Čarls zakleo se da "neće biti služen, već da će biti sluga“ svim narodima čiji je suveren.

Zakleo se da će biti i "dobar protestant“ što je deo zakletve, koji se odnosi na njegov status čuvara vere.

Kralj Čarls ranije je želeo da ukine tu titulu i postane "čuvar svih vera“, ali mu to nije odobreno.

Kontroverzna zakletva

Prvi put u istoriji krunisanja, prisutni, kao i narod, pozvani su da polože zakletvu kralju.

To je izazvalo brojne kontroverze i opaske da sve "podseća na Orvelovu 1984“, pa je nadbiskup Džastin Velbi morao da u medijima pred krunisanje objašnjava da polaganje zakletve nije obavezno.

Brojne slavne ličnosti pokušale su da objasne da kralj Čarls nije tip koji zahteva poslušnost. Na kraju je tekst "zakletve“ ublažen i izmenjen.

Laičko čitanje Biblije tradicionalan je deo protestantskog bogosluženja. Odlomak iz Svetog pisma čitao je prvi hinduistički britanski premijer Riši Sunak.

Treći deo krunisanja odvijao se iza paravana. Reč je o miropomazanju kralja, kojim se potvrđuje njegovo "Božansko pravo“ da vlada.

Taj deo krunisanja smatra se najduhovnijim trenutkom kada suveren ostaje sam pred Bogom.

Posuda za miropomazanje datira iz 1661. godine. Naručio ju je kralj Čarls Drugi kao vernu kopiju originalne posude sa krunisanja Edvarda Ispovednika. Spatula, kojom se pomazanje vrši, jeste original iz 12. veka. Miro za pomazanje poslato je kralju Čarlsu iz Jerusalima.

Četvrti deo krunisanja je darivanje kraljevskog para kraljevskim insignijama.

Kraljica Kamila krunisana je krunom koju je nosila i kraljeva prababa kraljica Meri, supruga kralja Džordža Petog.

Kruna kraljice Meri je preuređena za ovu priliku. Pojednostavljena je i iz nje je izvađen dijamant koh-i-noor, čije je poreklo kontroverzno.

Kralj Čarls krunisan je krunom Edvarda Ispovednika, ali pošto se ona koristi samo na krunisanju, kralj je iz Opatije izašao sa Imperijalnom krunom, koju suveren koristi prilikom otvaranja sesije parlamenta.

Kralju su uručeni zlatna jabuka i žezlo, simboli kraljevske moći i pravde. Kraljici Kamili uručeno je samo žezlo.

Peti deo ceremonije je samo pristupanje prestolu. Ranije su sve vojvode morale da polože zakletvu kralju ili kraljici.

Na ovom krunisanju to je učinio samo prestolonaslednik princ Vilijam čime je simbolično najavljena modernija, manja i jeftinija monarhija.

Posebno je bio interesantan muzički deo ceremonije u Opatiji čiji "reditelj i muzički urednik“ je bio sam kralj Čarls.

Osim tradicionalnih protestantskih crkvenih pesama, kralj Čarls Treći naručio je dvanaest novih originalnih dela, među kojima i pravoslavno pojanje u čast njegovog oca – dansko-grčkog princa Filipa, koji je preminuo 2021. godine.

Trenutak krunisanja, minut posle podneva, obeležen je dvominutnim oglašavanjem zvona Vestminsterske opatije i ispaljivanjem počasnih plotuna sa londonskog Tauera, ali i jedanaest lokacije širom Britanije.

Parada veka

Potom je procesija krenula nazad ka Bakingemskoj palati. Ovoga puta kraljevski par vozio se u pozlaćenoj kočiji, staroj dve stotina šezdeset godina i teškoj četiri tone, koja se tradicionalno koristi za važne kraljevske događaje.

Kraljica Elizabeta Druga svojevremeno se žalila da je kočija izuzetno neudobna, jer nema amortizaciju.

Ispred i iza kraljevske kočije marširalo je 4.000 pripadnika svih rodova britanske vojske.

Ministarstvo odbrane saopštilo je da je reč o najvećoj vojnoj paradi u modernoj istoriji zemlje.

Osim kraljevskog para, kočijom se do Bakingemske palate vratio i ostatak kraljevske porodice.

Iza brata, jahala je sa konjicom kraljevska princeza Ana. Za njom se kretala kočija sa prestolonasleničkom porodicom.

Mediji su pomno pratili i komentarisali ozbiljno ponašanje princa Luja čiji su dečački nestašluci obeležili kraljičin Platinasti jubilej.

Najzad u poslednje dve kočije nalazile su se porodica najmlađeg kraljevog brata – novog vojvode od Edinburga Edvarda, vojvoda i vojvotkinja od Glostera i suprug princeze Ane i vojvoda od Kenta i princeza Aleksandra.

To su "radni“ članovi kraljevske kuće Vindzora. Njima ne pripadaju vojvoda od Saseksa princ Hari i vojvoda od Jorka princ Endru, koji su iz Opatije otišli o sopstvenom, a ne o trošku države.

Smotra kraljevskih trupa

Po povratku u Palatu, kralj Čarls Treći je, kao glavnokomandujući, izvršio smotru trupa kuće Vindzora u bašti oko epicentra britanske monarhije.

To je i prvi put da se monarh vidno opustio i osmehivao.

Narod na Malu

Možda najupečatljiviji trenutak bio je momenat kada je narod krenuo kroz Mal ka Bakingemskoj palati.

Uprkos kišnom i hladnom vremenu, desetine hiljada ljudi krenule su duž Mala, popunivši ceo prostor od Trafalgar skvera do Viktorijinog memorijala.

Mnogi su bili maštovito obučeni u boje britanske zastave sa krunama na glavama.

Njih su dočekale VIP zvanice kralja Čarlsa na tribinama ispred palate, koje čine obični građani, mahom radnici zdravstva i prosvete, koji su bili na prvoj liniji fronta tokom pandemije.

I ova ceremonija, okončana je izlaskom kraljevske porodice na balkon Palate i preletom aviona Kraljevskog vazduhoplovstva.

Prvo su na balkon izašli novokrunisani kralj i kraljica, koji ne samo što su manevrisali sa teškim krunama na glavama, već su delili balkonski prostor sa paževima, koji su zaduženi za teške i duge kraljevske plaštove.

To je ostavilo malo prostora za "radne članove“ kraljevske porodice. Pažnju naroda posebno su privukli najmlađi članovi loze Vindzora, princeza Šarlota i princ Luj.

Preletom avijacije i intoniranjem himne "Bože spasi kralja“ uz gromoglasan pozdrav građana duž Mala počelo je najnovije poglavlje kraljevske istorije Britanije.

Gromoglasni pozdravi novom kralju, izmamili su bis bez presedana od kralja Čarlsa i kraljice Kamile sada već vidno opuštenih, koji su se vratili na balkon i proveli još neko vreme sa narodom.

Time je završen uvodni deo vladavine kralja Čarlsa Trećeg. U pravu vladavinu kreće sa vidnom podrškom naroda, koju, čini se, nije očekivao u ovakvom obimu.