RTS podneo krivičnu prijavu zbog proganjanja urednika i novinara

REPUBLIKA SRBIJA

Prvo osnovno javno tužilaštvo u Beogradu

11000 BEOGRAD

ul. Katanićeva br. 15

Generalni direktor Javne medijske ustanove ,,Radio-televizije Srbije“, na osnovu člana 280. Zakonika o krivičnom postupku (u daljem tekstu: ZKP), podnosi

KRIVIČNU PRIJAVU

Protiv:

- NN učinilaca, zbog krivičnog dela Ugrožavanje sigurnosti iz člana 138 stav 2 u vezi stava 1 Krivičnog zakonika u sticaju sa krivičnim delom Proganjanje iz člana 138a stav 2 u vezi stava 1 tačka 5 Krivičnog zakonika (u daljem tekstu: KZ).

OBRAZLOŽENjE

Neutvrđenog dana i na neutvrđenom mestu, nepoznata lica izdradila su takozvane poternice, u crno beloj tehnici na kojima se nalaze imena i prezimena, kao i fotografije urednika i novinara RTS-a, i to:

Nenada Lj. Stefanovića, VD glavnog i odgovornog urednika Informativnog programa, Vladimira Kecmanovića, glavnog i odgovornog urednik Kulturno-umetničkog programa, Miloša Jankovića, glavnog i odgovornog urednika Obrazovno-naučnog programa, Sandre Perović, glavnog i odgovornog urednika Zabavnog programa, kao i Dušana Ubovića, Milice Nedić, Bojane Mlađenović, Mirjane Brajković i Nikoline Rakić, urednika informativnog programa.

Na "poternicama" iznad fotografija pomenutih radnika RTS-a, stoji naslov: "Traži se“, a u zaglavlju poternica piše ,"Studenti u blokadi". Navedene poternice su dana 15. aprila 2025. godine, tokom protivzakonite blokade objekata RTS-a koja počev od 14. aprila i dalje traje, od strane NN lica izlepljene po zgradama, banderama, saobraćajnim znacima i drugim javnim površinama u Takovskoj ulici u Beogradu, kao i u obližnjim ulicama u centru grada. Takođe, poternice su zalepljene i na prostorije RTS-a u ulici Kneza Višeslava br. 88 u Beogradu.

Ovakvi postupci izvršilaca imaju za cilj da stvore atmosferu straha i nesigurnosti među zaposlenima RTS-a, jer takve "poternice" mogu biti shvaćene kao javni poziv na progon, nasilje i napade na novinare, koji su se našli na istima. Naročito u kontekstu trenutnih protesta, postavljanje ovih poternica se doživljava kao oblik društvene stigmatizacije novinara, koji se stavljaju u poziciju "mete".

Iako natpis "Traži se" na postavljenim poternicama ne sadrži otvorenu pretnju po život ili telo, njegova forma i značenje u širem društvenom i simboličkom kontekstu imaju jasno prepoznatljivu poruku. Reč je o obliku konkludentne radnje, tj. radnje koja ne koristi izričite reči pretnje, ali svojim izgledom, mestom postavljanja, načinom prezentacije i povezanošću sa konkretnim osobama, predstavlja pretnju indirektno, ali razumljivo svakom prosečnom građaninu.

Fraza „Traži se“, se tradicionalno i kulturno vezuje za poternice za kriminalcima, beguncima i osobama koje treba ,,uhvatiti" ili kazniti. Kada se takva poruka javno objavi uz fotografije poznatih novinara, to ima konotaciju da su oni meta, da ih neko „traži“, i da bi im mogla biti naneta šteta.

Ova vrsta poruke ima za cilj da:

• Stavi ,,metu“ na osobu čije su ime i prezime, kao i fotografije objavljene;
• Upozorava javnost na njih kao "neprijatelje";
• Poziva na društvenu osudu, a potencijalno i fizičko delovanje od strane osoba koje poruku shvate doslovno:
• Stvara atmosferu linča, gde se ciljane osobe izdvajaju iz društva i stavljaju u poziciju javnog neprijatelja;

Posebno bi trebalo imati u vidu da postavljanje ovih poternica tokom perioda društvenih tenzija i protesta, ispred prostorija RTS-a, pojačava njihov efekat. Time se stvara ambijent u kome su novinari izloženi mogućim napadima, zastrašivanju i stigmatizaciji — i to bez ikakve pravne osnove, s jasnom porukom: "Zna se ko si i znaj da si meta".

Takođe, objavljivanjem navedenih poternica, koje sadrže lične podatke novinara (njihove fotografije), došlo je do povrede njihove privatnosti i narušavanja njihovog prava na ličnu sigurnost.

Zaposleni RTS-a, čija su imena i prezimena, kao i fotografije objavljene na "poternicama", od dana 15.4.2025. godine osećaju strah, plaše se da izađu iz svojih kuća, doživljavaju uvrede i pretnje od nepoznatih lica na društvenim mrežama, kao i na ulici.

Takođe, trebalo bi napomenuti da su nakon distribucije ovih poternice, NN lica ispred objekata RTS-a imala performans koji su nazvali ,,Peglanje RTS-a“, a koji se ogledao u tome što su preko pomenutih poternica, odnosno fotografija urednika i novinara RTS-a prelazili peglom za veš, a što je kod naših zaposlenih izazvalo još veći strah.

Ovakvim postupcima direktno su ugroženi bezbednost i životi naših zaposlenih.

Dokaz:

- Fotografije tzv. „poternica“, zalepljene na javnim površinama i objavljene na društvenim mrežama;

- Snimak objave na profilu „Blokada VHŠ“, koji se vodi društvenoj mreži ,,H“ na kojem je zabeležen performans ,,Peglanje RTS-a“;

- Komentari korisnika na društvenim mrežama ,,H“, ,,Instagram“ ;

Stoga, pozivamo naslovljeno tužilaštvo, kao stvarno i mesno nadležno, da podnese nadležnoj organizacionoj jedinici Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije zahtev da identifikuje sve učinioce ovih krivičnih dela, prvenstveno one koji su idejni tvorci i nalogodavci za izradu poternica, kao i one koji su organizovali distribuciju, kao i same distributere, da nakon toga pokrene krivične postupke protiv istih.

Prilog:

- dokazi u prijavi

Generalni direktor JMU RTS

Dragan Bujošević