Srpska kulturna baština - Pesma nad pesmama

Ovo stručno predavanje organizovano je povodom obeležavanja 235 godina od rođenja Vuka Karadžića, reformatora srpskog jezika i pravopisa, a otvorio ga je pozdravnim govorom Luka Marković, predsednik ZSK u Beču.

O bogatoj biografiji i bibliografiji dr Mine Đurić, govorila je prof. Svetlana Matić, ističući da je od 2018. godine docent za užu naučnu oblast Srpska književnost, na predmetu Srpska književnosti 20. veka na Katedri za srpsku književnost sa jugoslovenskim književnostima, Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu.

Prisutni su imali priliku da vide digitalnu izložbu "Vuk i Nemci", koju je priredila Vukova zadužbina, uz pokroviteljstvo Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije. Autori ove dvojezične izložbe su: pok. Miodrag Maticki, Boško Suvajdžić, Branko Zlatković i Mina Đurić.

"U prvim decenijama devetnaestog veka su o srpskim narodnim umotvorinama, o srpskoj epskoj i lirskoj narodnoj poeziji, raspravljali i pisali Nemci Johan Volfgang fon Gete i braća Grim. Poljak Adam Mickjevič i Francuz Klod Forijel držali su serije predavanja o srpskoj narodnoj epici na Kolež de Fransu i na Sorboni.

Duga i plodna tradicija prevođenja narodne književnosti sa ovog tla počinje „Žalosnom pjesancom plemenite Asan-aginice" u putopisu Alberta Fortisa. Odjek pesme o plemenitoj Hasanaginici bio je dubok i dalekosežan. Prema Fortisovom italijanskom prevodu, prvi put je ovu baladu 1775. godine na nemački jezik preveo Fridrih August Klemens Vertes. Poznat je prevod balade o Hasanaginici koji je dao Johan Volfgang fon Gete, verovatno, iste godine, služeći se Vertesovim predloškom, ali i uz uvid u original, posebno u vezi sa ritmičkom organizacijom stihova.

Geteov prevod na nemački jezik Herder je uvrstio u svoju zbirku Volkslieder (Stimmen...) 1778. i 1779. godine. U nemačkom kulturnom krugu, Vukov rad na sakupljanju i izdavanju narodnih pesama naišao je na izuzetno lep prijem. Već 1815. godine Jakob Grim je objavio prikaz Vukove Male prostonarodnje slavenoserbske pjesnarice (1814), u kojoj je uporedio srpsku narodnu liriku sa Pesmom nad pesmama. Oko pet stotina prevodilaca doprinelo je da se srpska narodna poezija pojavi na pedesetak svetskih jezika, a među njima Talfj ima izuzetno mesto", kaže dr Mina Đurić.

Govoreći o značaju Mine Karadžić i njenog umetničkog i prevodilačkog rada, podsetila je na događaj, kada su se prvi put sreli Vuk Karadžić i Jakob Grim u Kaselu 1823. godine. Vuk Karadžić je tada obećao da će se u većoj meri okrenuti sakupljanju narodnih pripovedaka, ali i da će posebnu pažnju obraćati na bajke. Sve su to bili razlozi da Vuk u knjizi pripovedaka iz 1853. godine na posebnom listu štampa posvetu: „Slavnome Nijemcu Jakovu Grimu" Jakob Grim je y predgovoru nemačkom izdanju Vukove zbirke narodnih pripovedaka, koje je na nemački jezik prevela Vukova ćerka Mina Karadžić 1854. godine, pohvalio Vukove radove i izrazio svoje ubeđenje da će potomstvo biti zahvalno Vuku Karadžiću za ove pripovetke:

„Ističe Vukov odličan smisao za jezik koji mu je još neiskvaren, kao i prostotu i prirodnost srpskih pripovedaka. Osvrće se na aliteracije, na sličnost izvesnih osnovnih motiva s nemačkim narodnim pripovetkama i druge paralele, da bi na kraju bez ograde pohvalio i same pripovetke i Minin prevod."

Srpska kulturna baština bila je i danas je otvorena prema evropskim vrednostima, pa su snažne kulturne veze opstale, zahvaljujući značajnim ličnostima iz srpske književnosti.
Dr Mina Đurić je pohvalila rad prof. Svetlane Matić i istakla da je zahvaljujući njoj, Mina Karadžić dobila spomen-ploča u Beču, što je jedan vid zadužbinarstva, na kome Matićka već duži niz godina uspešno radi i sprovodi međunarodne projekte, koji grade mostove kulture između srpskog i austrijskog naroda.

Nakon predavanja, razvila se interensantna diskusija, gde su prisutni imali priliku da postavljaju pitanja. Dr Mina Đurić je biblioteci poklonila Spomenar Mine Karadžić koju je izdala Vukova zadužbina u Beogradu i svoju knjigu o Vuku Karadžiću prevedenu na nemački jezik.

Prof. Svetlana Matić je dr Đurić uručila zahvalnicu za podršku u radu Društva i svoje dve autorske knjige o Mini Karadžić na nemačkom i Milici Stojadinović Srpkinji na srpskom jeziku.

Ovaj interensantan događaj je završen koktelom, uz zajedničko fotografisanje, zahvaljujući fotografu Dušanu Borisavljeviću. Među publikom, našla se, između ostalih, i petogodišnja Helena, sa svojom bakom Milom Gojak, kojoj je prof. Matić poklonila primerak časopisa za decu „Vitez". Pesnikinja Slavica Klajn je prisutnima pročitala svoje pesme posvećene Mini i Vuku Karadžiću.