Bečki tragovi Srba

"Krajem prošle godine podnela sam zahtev bečkim vlastima da na jednoj od kuća u kojoj je živela Mina Karadžić (1828-1894) postavimo spomen-ploču u znak sećanja na ovu austrijsku slikarku i književnicu, ali i sekretara srpskog prosvetitelja i svog oca, Vuka Stefanovića Karadžić. Dobila sam odobrenje i Kućnog saveta zgrade i bečkih vlasti, tako da sam rešila da uz pomoć otadžbine Srbije, kao i Srba u Austriji podignemo još jedan spomenik Srba u Beču" priča nam akademik Svetlana Matić.

"Mina je malo poznata kao stvaralac našoj i austrijskoj javnosti. Bila očev sekretar, vodila njegovu čitavu korespodenciju sa svim uglednim ljudima toga vremena i prevodila srpske narodne umotvorine na nemački jezik. Radila je na povezivanju srpskog i austrijskog naroda, što me inspirisalo da po Mini nazovem naše društvo i da joj podarimo spomenik u Beču. Ovo će biti 41. po redu srpski trag u austrijskoj prestonici, koja je danas glavni grad srpske dijaspore" kaže Svetlana Matić, koja je napravila kartu sa nazivom "Bečki tragovi Srba".

U Beču danas živi i radi 190.000 Srba. Najveću grupu čine državljani Srbije njih 72.518. Prisustvo Srba u Beču evidentno je i pre i posle ukidanja turske opsade 1683. godine. Posle toga masovno naseljavaju deo grada Ratzenviertel (Raška) izvan zidina prestonice. Za pravoslavne podanike, pretežno trgovce, postojala je parohija i kapela svetog Georgija na Štajerhofu, u koju su uključeni, već od 1726. godine i Srbi.

"Godine 1860. u carskom gradu osnovana je prva Srpska pravoslavna crkvena opština. Osvećenje prve srpske crkve Sveti Sava bilo je 1893. godine u Beču, a svečanosti je prisustvovao i car Franjo Josif. Danas postoje Saborna crkva Svetog Save, u kojoj je sedište Eparhije austrijsko-švajcarske SPC, zatim crkva Rođenja presvete Bogorodice, crkva Vaskresenja Hristova, crkva Uspenja presvete Bogorodice i hram Presvete Bogorodice u Nojlerhenfeldu. Ovo su pored Ambasade Republike Srbije najvažnija srpska zdanja u Beču" precizira Svetlana Matić, koja na svom spisku ima još 35 srpskih toponima.

U austrijskoj prestonici nalazi se i Generalni konzulat Republike Srbije, Misija Republike Srbije pri UN, Predstavništvo Republike Srpske, Predstavništvo Privredne komore Srbije, Zajednica srpskih klubova, Udruženje srpskih klubova u Austriji, i Srpski kulturni centar "Stevan Mokranjac", koji imaju svoje prostorije.

U austrijskom prestonici postoje i danas kuće u kojima su živeli i stvarali srpski velikani. Spomenici kulture grada Beča su kuća Dositeja Obradovića, kuća Vuka S. Karadžića i Mine Karadžić, kuća Branka Radičevića i kuća Jovana Jovanovića Zmaja.

Svoje spomen-ploče u Beču imaju Ruđer Bošković, Matija Vuković, Miša Dimitrijević, Vuk S. Karadžić, Laza Kostić, Petar Petrović Drugi Njegoš, Dositej Obradović, Petar i Paula Preradović, tvorac austrijske himne, Branko Radičević. A spomen- ploče imaju naši gradovi Beograd, Petrovaradin i Senta" nabraja Svetlana Matić.

Postoje i biste Vuka S. Karadžića, Ruđera Boškovića i Nikole Tesle u Tehničkom muzeju. Na gradskom bečkom groblju su nadgrobni spomenici kneza Srbije Aleksandra Karađorevića, princa Mirka Petrovića Njegošai Danila Petrovića Njegoša.

"Na inicijativu SPKD "Prosvjeta" i opštinske vlasti 9. Bečkog okruga 2014. godine otvoren je Spomen park, koji nosi ime po ratnom heroju i humanisti Diani Budisavljević. Sam Beč ima 40 srpskih tragova, a još toliko ih ima širom Austrije. Planiramo, na primer, da postavimo bistu Nikole Tesle na Tehnološkom fakultetu u Gracu, gde je studirao. Svi ovi srpski tragovi u austrijskoj prestonici i provinciji čine jedan kompleks srpske kulturne baštine u tuđini, koji treba negovati i razvijati. Mislim da ovo bogato srpsko nasleđe treba da posećuju školske i studentske eksurzije iz otadžbine, kako bi mladi širili svoja saznanja o Srbima koji su stvarali u inostranstvu i negovali svoj nacionalni identitet" zaključuje akademik Svetlana Matić, osnivač i predsednica Srpsko-austrijskog kulturnog društva iz Beča.