Žene u muzici

Dirigentkinja i umetnička direktorka ovog ansambla Mei-An Čen posebno je naglasila da je album nastao u želji da se u određenoj meri doprinese prevazilaženju jaza kakav danas postoji kada je reč o zabeleženim snimcima muzike iz pera muškaraca-kompozitora, a koja su na diskografskim izdanjima svakako brojnija. Pored toga, Mei-An Čen je istakla da ovaj album ima za cilj i promovisanje novih dela savremenih kompozitorki, ali i onih autorki iz ranijih epoha muzičke istorije čija (pojedina) dela nikada nisu izvedena, a čime se na određeni način pravi i veza između prošlosti i sadašnjosti muzike.

Na početku emisije slušaćete ostvarenje Plesovi u trščanim poljima Florens Prajs, prve afroameričke simfoničarke, čiji se život odvijao od 1887. do 1953. godine, najvećim delom u Čikagu. Reč je o sviti igara zasnovanih na afroameričkim melodijama. Florens Prajs je delo prvobitno komponovala za klavir, međutim, nakon njene smrti, Vilijam Grent Stil, jedan od velikih poštovalaca njene muzike, načinio je orkestarsku verziju dela koja je premijerno izvedena 1953. godine.

Nakon toga sledi kompozicija Bez granica Klarise Asad, savremene brazilsko-američke kompozitorke, pijanistkinje i pevačice. Iako su ansambli za koje piše uglavnom klasične formacije, njen kompozitorki stil ukorenjen je u tradicionalnoj muzici Brazila, džeza, kao i muzike sveta. Komponovala je za Karnegi hol, Kamerno muzičko društvo Linkoln centra, Simfonijski orkestar iz Sao Paola, a njena ostvarenja izvodili su istaknuti umetnici poput violončeliste Jo-Jo Ma i perkusionistkinje Evelin Gleni. Klarisa Asad je rezidentna kompozitorka Simfonijskog orkestra Olbanija i Festivala savremene muzike koje nosi ime Huana Kabrilja, a 2015. godine osnovala je jedinstveni master-klas nazvavši ga VOXploration, čije je težište rada na spontanom stvaranju muzike u kojem učesnici koriste svoj glas i telo kao instrumente.

Potom ćete čuti kompoziciju Slučajni plesovi Džesi Montgomeri, kompozitorke, violinistkinje i pedagoškinje iz Njujorka koja je znanja sticala na Džulijardu, kao i na Odseku za filmsku kompoziciju i multimedije njujorškog Univerziteta. Ostvarenja ove umetnice izvode se širom Amerike, a zanimljivo je istaći da od 2012. sarađuje i sa Kvartetom Katalist. Kako je odrastala u njujorškom multikulturalnom okruženju u kojem čak i šetnja do marketa podrazumeva susret sa brojnim zvucima, šumovima i ritmovima koji stvaraju različite auditivne doživljaje, a koji se međusobno preklapaju, kompozitorka je pokušala da ih dočara u delu kroz fuziju nekoliko zvučnih svetova uz elemente barokne muzike, sambe, tradicionalne plesne muzike iz Zimbabvea, sving, pa čak i tehno muzike sa početka 21. veka.

Nakon Slučajnih plesova Džesi Montgomeri slede dve kompozicije indijsko-američke autorke Rine Esmail, koja je diplome stekla na Džulijardu i Jejlu kao dobitnica Fulbrajtove stipendije. U svojim ostvarenjima ona pravi vešt spoj elemenata zapadno-evropske muzičke tradicije sa klasičnom muzikom rodne Indije. Najpre ćete čuti numeru Charukeshi bandish, zapravo tradicionalnu pesmu koju će Rina Esmail otpevati uz pratnju članova Čikaške sinfonijete. Kako je i sama autorka istakla, reč je o indijskoj ragi koja služi kao uvod u delo koje za njom sledi, naglasivši sledeće: „To bi bilo kao da jednostavo otpevate pesmu pre nego što odsvirate njen aranžman”. Za ovim komadom sledi ostvarenje pod nazivom #metoo koje je komponovala u znak solidarnosti sa istoimenim društvenim pokretom protiv seksualnog uznemiravanja i zlostavljanja.

Emisiju će zaokružiti kompozicija nazvana Plesna karta Dženifer Higdon, koju je ova autorka, jedna od najaktivnijih američkih kompozitorki, pisala po zajedničkoj porudžbini Čikaške sinfonijete, Kamernog orkestra iz River Oaksa i Kamernog orkestra New Century. Inače, dela Dženifer Higdon su izuzetno zastupljena na koncertnim repertoarima, a njenu biografiju krase Pulicerova nagrada za muziku kojom je ovenčana 2010. za Violinski koncert, Gremi koji je iste godine dobila za Koncert za perkusije, kao i Gremi iz 2018. za Koncert za violu.

Urednica Irina Maksimović Šašić