Festival Muzike i igre u Granadi 2020

Slušaćete poznata i često interpretirana dela iz pera slavnog bečkog klasičara - Volfganga Amadeusa Mocarta: Simfoniju u Ge duru, broj 27, Kehlova oznaka 199/161b, Klavirski koncert u de molu, broj 20, Kehlova oznaka 466, kao i Simfoniju u ge molu, broj 40, Kehlova oznaka 550.

Simfonija u Ge duru je, prema istorijskim izvorima, komponovana aprila 1773. godine, kada je Mocart imao samo sedamnaest godina. Ovo delo je jedno od četiri simfonije koje je kompozitor pisao po povratku u Salcburg iz Milana gde je sa uspehom izvedena njegova opera-serija Lučo Sila, i dva meseca pre njegovog odlaska u Beč. Mocart je, između ostalih mladalačkih simfonija, i ovim ostvarenjem doprineo uspostavljanju simfonije kao stožernog dela i okosnice budućih koncertnih repertoara. Muzikolog Alfred Ajnštajn u svojoj studiji o Mocartu ističe da „Simfonija postaje glavno delo, centar i vrhunac muzičkog programa. Napredovala je od dekorativnog ka ekspresivnom, od eksternog ka internom, od čisto ceremonijalne muzike do intimne ispovesti”.

Klavirski koncert u de molu, broj 20, Kehlova oznaka 466, kako ističe Ajnštajn, završen je 1785. godine, kada je i premijerno izveden u Beču sa kompozitorom koji je nastupio kao solista. Inače, klavirski koncerti su vrhunac Mocartovog dostignuća u oblasti orkestarske instrumentalne muzike, čemu u prilog govori i činjenica da se njima bavio još od najranije mladosti. Koncert u de molu, Kehlova oznaka 466 predstavlja prvi Mocartov molski, a ujedno i jedan od njegovih najpoznatijih koncerata. Ono što ga izdvaja jesu patos i drama, pa se zbog toga u literaturi često označava i kao prethodnik Betovenovih klavirskih koncerata. Iz tog razloga ne treba da čudi činjenica da je Betoven ovom delu bio posebno naklonjen i da ga je često svirao. Pored njega, kadence za koncert su pisali i Šarl Valenten-Alkan, Johan Nepomuk Humel, Feručo Buzoni i Klara Šuman. Interesantno je podsetiti da je na popularizaciju ovog koncerta, između ostalih, uticao i film Amadeus Miloša Formana, iz 1984. godine u kojem su za dočaravanje scena korišćeni fragmenti iz drugog stava.

Simfonija u ge molu, broj 40, Kehlova oznaka 550 u literaturi se često označava i kao Velika ge mol simfonija, kako bi se razlikovala od druge, istoimene molske simfonije – Male ge mol simfonije, broj 25 koju je kompozitor pisao kao sedamnaestogodišnjak, odnosno, koja pripada grupi simfonija komponovanih 1773. godine. Inače, ovo su i jedine molske simfonije u čitavom Mocartovom opusu. Prema istorijskim izvorima, Velika ge mol simfonija dovršena je 1788. godine i uz Simfonije u Es duru, Kehlova oznaka 543 i Ce duru, Kehlova oznaka 551, pripada grupi poslednjih simfonija koje je kompozior napisao za života. Iako nisu poznate jasne okolnosti pod kojima su nastale, muzikološkinja Betsi Švarm za Veliku ge mol simfoniju pretpostavlja da je prvenstveno upotrebom ge mol tonaliteta Mocart pokazao svoje interesovanje za umetnički pokret Šturm und Drang, koji je isticao značaj emocija, prirodnosti i jednostavnosti osećanja, pa su se kompozitori usmeravali da dotaknu "uši i srca" slušalaca.

Urednica Irina Maksimović Šašić