Umetnost interpretacije – Luis Kentner

Luis (Lajoš) Kentner je rođen 1905. godine u Karvinu u tadašnjoj Šleziji u porodici mađaraskog porekla. Kao izuzetan talenat, upisao je Muzičku akademiju u Budimpešti sa samo šest godina studirajući klavir kod Arnolda Sekelja i kompoziciju kod Hansa Keslera. Ipak, nije bio zadovoljan radom sa ovim konzervativnim profesorima, te je ubrzo promenio profesore i krenuo da uči kod Lea Vajnera i Zoltana Kodaja, sa kojima je započeo dugogodišnje blisko prijateljstvo. Poštovanje i druženje, sa inače povučenim Kodajem, dovelo je do toga da ga je kompozitor zamolio da izvodi njegova dela na koncertima. Saradanja sa Kodajem, preporučila ga je i Beli Bartoku koji je ga je zamolio da svira na mađarskoj premijeri Drugog klavirskog koncerta 1933. godine, kada je dirigovao Oto Klemperer. Kasnije, zajedno sa svojom prvom suprugom Ilonom Kaboš, Kentner je 1942. u Londonu izveo revidiranu verziju Bartokove Sonate za dva klavira i udaraljke, a posle rata će premijerno izvesti i Klavriski koncert broj 3 ovog mađarskog autora.

Kentner je 1932. godine učestvovao na drugom Međunarodnom Šopenovom takmičenju u Varšavi, gde je osvojio peto mesto, a naredne godine je osvojio drugu poziciju na prvom Listovom takmičenju u Budimpešti, završivši iza Ani Fišer.

U potonjoj karijeri, koja se od 1935. godine odvija u Velikoj Britaniji, u koju se Kentner preselio, on je pre svega povezivan sa stavaralaštvom Franca Lista. U neku ruku, on je odgovoran za održanje interesovanja za pijanistički opus ovog kompozitora u Engleskoj, čija je popularnost jenjavala, dok su kritičari isticali da i pored svog Kentnerovog zalaganja on ne može da pretvori „melodramske besmisle u snažnu dramu", aludirajući na Listov pijanizam. Bez obzira na sve, Kentner je često snimao manje poznata Listova dela i pionirski omogućio da Listov pijanizam dobije potpuno drugačiju ocenu u posleratnom periodu. Repetoarski ovaj pijanista je izvodio veliki broj kompozicija - od kompletnih sonata Betovena, Šuberta, kao i Dobrotemperovanog klavira Johana Sebastijana Baha, do ostvarenja Majkla Tipita, Artura Blisa i Alana Rostorna.

Posle završetka Drugog svetskog rata, Kentner se oženio sa Grizeldom Guld, sestrom Diane Menjuhin, te iz tog perioda potiče i prijateljstvo između dva muzičara koji su postali i muzički partneri. Zajedno sa njom premijerno je izveo Violinsku sonatu Vilijama Voltona, a potom su formirali i trio sa violončelistom Gasparom Kasadom, a ostao je zabeležen i njihov snimak Violinske sonate Johana Sebastijana Baha. Kentner je postao predsednik Britanskog Listovog društva, a bio je i uvažen član žirija brojnih cenjenih pijanističkih resitala. Umro je u Londonu, 1987. godine.

Luis Kenter nije bio pijanista virtuozonog tipa, već je svoju tehničku potkovanost koristio za sasvim jasne i precizne muzičke rezultate. On je duboko proučavao dela koja je svirao i njegove interpretacije se mogu okarakterisati kao introvertne i intelektualne, no nikako lišene duboke emotivne proživeljnost i pažljivog građenja dramaturških potki. Posebno se ističe njegov osećaj za nijansiranje i boju, koje daju delima višeslojnost.

Urednica Ksenija Stevanović