Drevne migracije promenile DNK Španaca

U novom članku objavljenom u časopisu Sajens grupa od 111 genetičara i arheologa izložila je rezultate analize genetskih mutacija u ovom regionu tokom 8.000 godina, prenosi Bi-Bi-Si.

Njihovi nalazi pružaju sliku koja otkriva mnoštvo genetskih složenosti, ali ukazuju i na jednu misterioznu migraciju koja se odigrala pre oko 4.500 godina, a koja je potpuno uzdrmala DNK drevnih Iberaca.

Tim je pretražio DNK uzorke tražeći dokaze o tome kako i kada su različite populacije postale deo genetskog fonda Iberijskog poluostrva. Oni su sekvencirali genome 271 drevnog Iberca, a zatim su te podatke kombinovali sa ranije objavljenim podacima o 132 drugih drevnih stanovnika poluostrva.

Slika je bila složenija nego što su očekivali.

Počev od bronzanog doba, genetski sastav područja dramatično se promenio. Počevši od oko 2.500 godina pre nove ere u Iberskom basenu počinju da se pojavljuju geni ljudi koji su nastanjivali stepe u blizini Crnog i Kaspijskog mora, u sadašnjoj Rusiji. Tako da je DNK domaćeg stanovništva zamenjen DNK stepskih ljudi.

„Stepska hipoteza“ tvrdi da se ova grupa proširila ka istoku u Aziju i ka zapadu u Evropu otprilike u isto vreme. Ova studija pokazuje da su stigli i do današnje Španije. Iako je 60 odsto DNK regiona ostao isti, ipsilon hromozomi stanovnika su skoro u potpunosti zamenjeni. To sugeriše da je došlo do masovnog priliva muškog stanovništva iz stepa, jer ipsilon hromozom nose samo muškarci.

„Izgleda da je uticaj bio veoma dominantan kod muške populacije", ističe Migel Viral, antropolog genetičar, rukovodilac projekta u Udruženju „Nešnal džiografik".

Ko su bili ti ljudi i da li su došli u miru? Vilar, koji nije bio uključen u studiju, spekuliše da su stepski ljudi možda došli na konjima i sa bronzanim oružjem. Pretpostavlja da se dogodilo nešto slično kao kada su Evropljani stigli u Severnu i Južnu Ameriku krajem 15. veka.

Bronza je u tom periodu počela da se koristi i na Iberijskom poluostrvu, ali još uvek nisu pronađeni nikakvi tragovi stepske kulture. Studija je pokazala da stanovnici Baskije, koji jedini ne govore indoevropskim jezikom u Zapadnoj Evropi, nose genetske oznake bliske onima stepskih ljudi.

Istraživači su takođe pronašli i osobu sa severnoafričkim DNK čiji ostaci takođe potiču od pre 2.500 godina.

„Prvo smo pomislili da je greška", kaže Injigo Olalde , genetičar koji je rukovodio ovom studijom.

Prisustvo tog usamljenog Afrikanca sugeriše ranu, sporadičnu razmenu između Iberije i Severne Afrike, i potrvrđuje arheološka otrkrića slonovače iz bakarnog doba. Međutim, istraživači misle da je severnoafrički gen postao šire rasprostranjen po Iberiji u poslednjih 2.000 godina.

Ova studija daje vrlo kompleksnu genetsku sliku istorije Španije koja omogućava bolje tumačenje i nekih prethodno dobijenih rezultata. Rad na ovako velikom uzorku retkost je u istraživanjima koja se oslanjaju na analizu DNK dobijenu iz kostiju starih više hiljada godina.