„Duga kuća“ stara 6.000 godina sa mnoštvom pronađenih artefakata, zapanjila arheologe

Arheolozi u Poljskoj otkrili su, ne jednu, već dve različite neolitske kulture, što je izazvalo fascinaciju u stručnom svetu koji se bavi drevnom istorijom.

Početkom oktobra 2024. arheolozi su započeli iskopavanja na planiranom gradilištu u Sandomjež-Mokošinu. Prvobitno su verovali da će pronaći ostatke kulture naroda poznatog kao „prvi farmeri u Skandinaviji“, koji su živeli u periodu srednjeg neolita između 3700. i 3200. pre nove ere.

Istraživači su otkrili velike jame za skladištenje koje su sadržale fragmente glinenog posuđa, kremenog alata i životinjskih kostiju. Njihovi nalazi su potvrdili očekivanja o prisustvu vrste kulture.

Međutim, došlo je i do „potpuno neočekivanog“ i intrigantnijeg otkrića, a to je „duga kuća” koja datira iz perioda između 5300-4900 p.n.e.

Otkriće dve različite neolitske kulture ukazuje na to da Sandomjež-Mokošin nije bio samo privremeno naselje, već mesto dugotrajnog ljudskog prisustva.

Arheolozi su iskopali izvanrednu strukturu duž ose sever-jug lokacije. Duga kuća, koja datira iz ranog neolita, pripadala je kulturi linearne keramike ili „bojnih sekira“. Ranije, nikakvi dokazi o njihovom prisustvu nisu pronađeni u visoravni Sandomjež.

Pokrajinska kancelarija za zaštitu spomenika objasnila je da su društvu kulture linearne keramike (5500-4500 p.n.e.) pripadali prvi farmeri i uzgajivači koji su migrirali sa zakarpatske teritorije u jugozapadnoj Ukrajini u današnju Poljsku.

Nazvani po svojoj grnčariji, koju karakterišu motivi paralelnih linija, ostavili su za sobom neke od najstarijih keramika u Evropi.

Iako je duga kuća nekada bila široka šest metara i duga 20 metara, ostao je samo njen deo. Arheolozi veruju da ga je uništila „kultura levkastih čaša ili pehara“.

Slične dugačke kuće iz ovog perioda pronađene su u drugim delovima Poljske, Nemačke, Češke i Ukrajine.

Jame i okolina velikih dugačkih kuća pružaju uvid u kulturne prakse tadašnjeg stanovništva, uključujući tehnike izgradnje zidova od zemlje.

Prisustvo grnčarije, alata i predmeta od opsidijana (vulkansko staklo) poreklom iz Slovačke i Mađarske sugeriše da je ovaj region bio uključen u mreže trgovine na velike udaljenosti od veoma ranog perioda.

Multikulturalno mesto

Otkriće kulture linearne keramike u ovom regionu je bez presedana, i nudi arheolozima nove poglede na ovu fascinantnu grupu.

Inače, u jednoj od jama koju su naučnici istraživali, pojavila se još jedna neolitska kultura: Lublinsko-Volinska kultura.

Jedinstvena misija otkrila je značajne artefakte iz drevne prošlosti, pokazujući da je lokacija iskusila uticaje više neolitskih kultura.

Arheološki tim se zahvalio građevinskoj grupi na podršci i ohrabrenju tokom projekta. Blago pronađeno iz ovog ranog ljudskog naselja biće prebačeno u Muzej u Sandomježu.