Otkopavanje zaboravljene prošlosti Trebinja, kako je istorija zakopala dvor Nemanjića

Ispod samog muzeja otkriven je nastavak širokih bedema, sve upućuje na to da je ovde zaista postojao grad sa palatom i crkvom. Trebinje se pominje još u 10. veku, kao sedište župe Travunije i kneza Vojislava.

Od 1168. do 1375. je pod vlašću Nemanjića, i po smrti kralja Uroša, kraljica Jelena Anžujska, iz ovih dvora vlada srpskim zemljama. Ali, ta bogata prošlost, ostala je pod novim građevinama – prvo iz turskog, a potom i austrougarskog perioda.

„Od 2013. vršena su iskopavanja u dvorištu muzeja i tada je otkrivena u stvari, građevina, jedan građevinski kompleks koji čine bedemi, koji su širine metar četrdeset, uz te bedeme, pravougaoni objekat koji bi mogao da bude neka vrsta palate. Takođe, ispod sahat-kule, koja je izgrađena 1738. godine, na nivou od dva metra dubine, nivo srednjovekovnog utvrđenog Trebinja i stepenište koje vodi na tadašnji zvonik“, navodi direktorka Muzeja Hercegovine u Trebinju, Ivana Grujić.

U arhivu Muzeja pronađena su i pisma prote Stevana Pravice, s početka 20. veka, koja potvrđuju tu pretpostavku: on se obraća Zemaljskoj vladi i muzeju u Sarajevu, mitropolitu i tadašnjem načelniku opštine Trebinje, i moli da se istraže ostaci trebinjskog manastira, ali i da se spreči na tom mestu predviđena gradnja austrougarskog vojnog objekta.

„On je u poslednjem pismu napisao da je pokušao sve što je do njega, ali da nije uspeo nikoga da zainteresuje i da spreči izgradnju austrougarske kasarne, upravo na mestu srednjovekovnog starog grada“, objašnjava direktorka Muzeja Hercegovine.

Od 1989. ovde je Muzej Hercegovine. Dvorište je zatrpano početkom 20. veka, nivo znatno podignut i tek arheološka iskopavanja otkrivaju starije građevine.

Uspostavljena saradnja sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture Srbije, naravno i sa Zavodom u Banjaluci, daje nadu da će se priča o trebinjskom srednjovekovnom gradu nastaviti – istraživanjima, prezentacijom, eventualno i rekonstrukcijom čitavog kompleksa.