Ljudske tajne u pesku vremena – arheolozi mapiraju skriveni pejzaž Australije gde su se pojavili prvi Australijanci

Današnji prostor – kontinentalni deo, nekada je bio močvarno tlo na kome su rasle mangrove, rastinje na muljevitom terenu zaliva, laguna i ušća reka. Tokom epohe kasnog pleistocena, nivo mora je bio toliko nizak da je Australija bila povezana sa svojim severnim susedima, Novom Gvinejom i Indonezijom, na superkontinentu poznatom kao Sahul.

Na kraju poslednjeg ledenog doba, pre oko 10.000 godina, delovi zemlje su bili poplavljeni dok su se ledeni pokrivači topili. Prvi narodi Australije na ovim prostorima pojavili su se u severnim delovima zemlje pre 65.000 godina, prema arheološkim dokazima koji su pronađeni.

Najstarije arheološko nalazište Australije je Mađedbebe.

Da bi pomogli u potrazi, istraživači koji su sarađivali sa lokalnim rendžerima Njanjma, tradicionalnim čuvarima područja Velike lagune crvenog ljiljana u zapadnom delu, rekonstruisali su drevni pejzaž zakopan ispod ravnice.

„Želimo da ljudi vide i želimo da ljudi znaju šta se dešavalo pre mnogo hiljada godina“, rekao je Alfred Najingul.

„Tim je koristio geofizička merenja kako bi digitalno 'ogulio' slojeve tla i otkrio niz litica od peščara koje su bile nastanjene ljudima“, rekao je vodeći istraživač, arheolog na Univerzitetu Flinders, za australijsku televiziju.

Ova tehnika – tomografija sa električnom otpornošću – sastoji se od propuštanja električne struje kroz zemlju. Na taj način se dobijaju rezultati o propustljivosti sedimenata i stena ispod njih.

Upoređujući te rezultate sa mapiranjem iz vazduha, tim je shvatio koliko se pejzaž promenio.

Duboka dolina i rečni sistem danas su zatrpani na dubinama od 15 metara.

Istraživači ističu da su prvi ljudi Australije ostavili iza sebe umetnost u kamenu i kameno oruđe. Međutim, ostaje da se vidi u kojoj meri su ti artefakti sačuvani.

Istraživači koji nisu uključeni u ovaj projekat ističu da bi kiselo zemljište u laguni Crvenog ljiljana verovatno erodiralo bilo koju kamenu umetnost koja je nekada krasila litice od peščara, ali ih ohrabruje činjenica da potraže druge artefakte u toj oblasti, što je ključna regija za razumevanje naseljenosti Australije.

„Istraživanje otkriva složen pleistocenski pejzaž, koji nudi potencijal za lociranje dodatnih arheoloških lokaliteta tako da se otkrije više o načinu života najranijih Australijanaca. To su svakako uzbudljiva vremena. Čini se da svake godine sve više shvatamo duboku prošlost Australije kroz istraživanja koja obogaćuju usmene istorije autohtonih naroda te zemlje”, istakli su istraživači.

Tokom 2020. godine, drugi tim istraživača koji je radio na projektu izvestio je da su locirali prva potopljena aboridžinska arheološka nalazišta, koja su pronađena na morskom dnu, u vodama Zapadne Australije.

Koristili su sličan pristup timu u laguni Crvenog ljiljana: prvo su mapirali podvodni pejzaž da bi suzili potencijalna područja pre nego što su krenuli u potragu za artefaktima.

Zaštita ovih područja koja su isprepletana istorijom postala su urgentno pitanje, jer kamene ostatke, kao svedoke istorije Aboridžina na poluostrvu Burup u Zapadnoj Australiji, uklanjaju zbog ekspanzije teške industrije.

A kada se ovi lokaliteti unište, naša šansa da upoznamo istoriju ovog drevnog naroda neće biti moguća. Moraćemo da se oslonimo samo na priče potomaka.

„Moramo da znamo gde su ta druga mesta u Australiji i da li je ranije bilo drugačije“, istakao je vlasnik zemljišta Alfred Najingul.