Dragoceni zapisi Slobodana Jovanovića o događajima od 1941. do 1944. godine

Knjiga „Zapisi o problemima i ljudima 1941-1944“ Slobodana Jovanovića, pravnika, političara, istoričara i profesora, nepoznata široj javnosti, donosi novi pogled na burnu istoriju ratnih godina.

Po izrazitoj želji Slobodana Jovanovića, objavljeni 20 godina posle njegove smrti, ovi zapisi nastali odmah nakon Drugog svetskog rata, 1947. godine, u trenutku kada je u Beogradu započet proces protiv niza ličnosti, pa i njega, mogu se tumačiti kao neka vrsta Jovanovićeve odbrane. Međutim, oni su važan dokument, jer daju pogled na neke slepe tačke u istoriji.

„Iz Jovanovićevih memoara ćemo prvi put videti da li je zapravo zvanično potpisana kapitulacija Kraljevine Jugoslavije, jer tu je postojao veliki spor. Jovanović tvrdi da ta kapitulacija nije bila pravno validna“, naglašava istoričar Vladimir Petrović, urednik knjige.

Jovanović daje razvitak događaja 27. marta, početak Simovićeve vlade, ali svedoči i o njenom padu, čemu je po njegovim rečima doprineo sam Simović. Uvodi nas u Kairsku aferu, koja je bila jedan od prvih prelomnih trenutaka emigrantske vlade.

„Deo vojnika kraljevine Jugoslavije koji je uspeo da se izvuče iz Jugoslavije stvarajući Jugoslovensku kraljevsku vojsku van otadžbine, došao je u sukob. Zapravo, tu je bilo nekoliko struja. Ta afera će se vrlo negativno završiti, tako što će ogroman broj jugoslovenskih vojnika koji se nalazio u emigraciji, stupiti u redove britanske vojske. Tako će još više oslabiti položaj emigrantske Vlade i njenu snagu“, dodaje Petrović.

Ovi zapisi dragoceni su jer daju uvid u rad emigrantskih vlada i probleme sa kojima su se suočavale, u vrlo komplikovane odnosa sa Čerčilovim kambinetom, u rasplitanje sudbine Draže Mihajlovića u Londonu. Takođe Jovanović daje i svoje lične impresije o ljudima koji su ga okruživali.

„To je prvenstveno kralj Petar Drugi Karađorđević i zapravo daje vrlo zanimljivu sliku kako su se politički događaji preplitali sa privatnim“, navodi istoričar.

Ne slučajno, „Akademska knjiga“ u istom trenutku sa Jovanovićevim zapisima objavila je memoare Vladka Mačeka. Tako da smo u prilici da o istom periodu i događajima, vidimo dve vizure svakako važnih ličnosti. Ali, tu prestaju sve sličnosti.