Jutarnji list: „Tajkun“ možda i najbolja serija novije post-Ju produkcije

Serija Tajkun koja je tokom marta i aprila prikazivana na Radio-televiziji Srbije, Pavičić smatra da bi se po ambiciji da prikaže srpsku poslovno-kriminalnu močvaru mogla uporediti s najsličnijim parnjakom – hrvatskim Novinama.

Tajkun je nastao u produkciji produkcijske kuće „Fajerflaj“ (Firefly) i u kreativnoj saradnji dvojice režisera koji nisu nepoznati poznavaocima srpskog filma.

Autor i scenarista serije je Đorđe Milosavljević (1969), čovek koji se na prelazu u 21. vek nakratko pojavio kao režiser novožanrovskih palp filmova u Tarantinovom stilu (Točkovi, Mehanizam), bio stalni scenaristički saradnik Ljubiše Samardžića, i sarađivao na nizu novijih bitnih srpskih serija.

Režiju Tajkuna potpisuje Miroslav Miša Terzić (1969), čovek koji je kao zakasneli debitant postigao zasluženi uspeh sa dve trilerske drame, Ustanička ulica (2012) i pogotovo sa Šavovima (2019) – filmom koji je prikazan u službenom programu Berlina.

Kritičar Jutarnjeg lista smatra da je Terzić posebno dobar posao uradio sa Tajkunom – „u smislu vizualnog bogatstva i režijske elegancije, Tajkun je možda i najfilmskija TV serija novije post-Ju produkcije.“

Bjelogrlić van svoje zone komfora

Pavičić od glumaca posebno ističe Dragana Bjelogrlića koji glumi glavnog junaka – Vladana Simonovića, privatizacionog poslovnog velmožu, čoveka koji je iz polukriminalne sive zone izgradio najveću agroindustrijsku imperiju u Srbiji.

Simonović odavno više nije deo polusveta. On je moćni i poslovni čovek, živi u luksuzu, sastavni je deo društvene elite. Ipak, umoran je od stalne borbe i planira da postepeno biznis prepusti nadobudnom sinu Bojanu (Vuk Jovanović).

Hrvatski kritičar ističe da je u Tajkunu najveća zvezda srpskog filma ponudio nešto sasvim drugačije od svoje uobičajene palete uloga – rečitih, ekstrovertnih šarmera, „ulično pametnih“ protuva čije mane volite.

„U Tajkunu vidimo jednog sasvim drugačijeg Bjelogrlića: tmurnog, introvertnog, zagonetnog čoveka s čijeg lica niste u stanju iščitati šta oseća, planira i pamti. Bjelogrlić se u Tajkunu zanimljivo odmakao iz vlastite glumačke zone komfora“, smatra Pavičić.

Pre postepenog povlačenja Simonović namerava da pojede najveću žabu: takmiči se na tenderu za privatizaciju velikog poljoprivrednog kombinata na širem području Beograda. Kombinat je bankrotirao, proizvodnja im je propala, ali Vladana Simonovića to ni ne zanima. Preko političkih veza želi da izlobira prenamenu zemljišta i na mestu propalih oranica izgradi stanove.

Tu na scenu stupa mlada i ambiciozna tužiteljka Nestorović (Hana Selimović), koja već dugo skuplja dokaze da Simonovića optuži za privatizacijsku pljačku. Tužilaštvo sarađuje s policijom, a policajac zadužen za slučaj je Božović (Branislav Trifunović), koji se nalazi u osetljivom sukobu interesa.

Pavičić hvali i sjajnu zadarsku glumicu Tihanu Lazović, koja tumači lik Ksenije Milenić –Dalmatinke iz Knina, više menadžerke Simonovićeve kompanije, koja se polujavno zabavlja sa svojim šefom. Ona i Vladan su ljubavni par, ali i Ksenija ima tamnu mrlju koju policija može iskoristiti.

„Prvi put glumi na čistom beogradskom, uloga joj je velika i vrlo kompleksna, a Lazović je uobičajeno izvrsna“, objašnjava hrvatski kritičar.

U celoj konstelaciji, piše Pavičić, važan je faktor i Crnogorac Balša (Marko Bačović), Simonovićev specijalista za prljave poslove. Balša je beskrupulozni siledžija koji bespogovorno i pseće lojalno odrađuje sve što Simonoviću treba, a što je sa one strane zakona.

Prvi milion

Kao u pravoj krimi-seriji, u Tajkunu odjednom počinju da se pojavljuju mrtvi ljudi. Već u prvoj epizodi, nepoznati maskirani motociklista puca na Simonovića, a kako teče vreme, nepoznati počinitelj ubija ljude iz njegove okoline: poslovne konkurente, bivše saradnike, muža bivše supruge.

Simonoviću sad istraga više nije jedini problem. Problem mu je što je i sam na meti atentatora. Ali, problem je i to što sve više ljudi sumnja kako iza niza ubistava zapravo stoji on: najneugodnije je što to misli i njegova bivša, Bojanova majka. A kako se stvari budu rasplitale, ispostavlja se da niz ubistava ima veze sa Simonovićevim „prvim milionom“, skandalom iz devedesetih koji se vuče za tajkunom kao sramna, zataškana tajna.

Većina likova serije su vremešni. To su ljudi koji su u naponu snage bili u eri prvobitne privatizacione „grabeži“, a sad su umorni, prefinjeni i naborani članovi elite. Takva tipologija likova, kaže hrvatski kritičar, omogućila je autorima da na ekran izvedu mali „ol stars“ starih jugoslavenskih zvezda – pa se u seriji pojavljuju Voja Brajović, Miodrag Krivokapić, Bogdan Diklić, Svetozar Cvetković – pa čak i nekadašnja jugoslavenska pop zvezda Bebi Dol.

U seriji ima i nekoliko zagrebačkih glumaca. Malu, ali vrlo zanimljivu ulogu igra Gordana Gadžić, a Janko Popović Volarić glumi Simonovićevog zagrebačkog građevinsko-špekulantskog partnera.

Pavičić posebno mesto u svojoj kritici daje muzici i uvodnoj špici – neobičnu retro numeru jugoslovenskog popa. Reč je o pesmi Kuća izlazećeg sunca Mikija Jevremovića iz 1964, srpskoj verziji House of Rising Sun od grupe "Animals".

„Kreatori serije su – kako je već u post-HBO produkciji norma – pažnju posvetili i špici. Koristeći Jevremovićev (sjajni) vokal, pesmu je instrumentalno obradio kompozitor muzike serije Nemanja Mosurović i osvežio stari hit tako da bi se i 'Animalsi' mogli pokriti ušima. A i sama muzika u seriji je jako dobra“, navodi kritičar Jutarnjeg lista.

Ozbiljna televizija sa jednom manom

Tajkun je – ukratko – ozbiljna televizija. Konvencionalno, ali precizno i dinamično napisana, sjajno ozvučena, snimljena, odglumljena i režirana, smatra Pavičić.

Prema njegovim rečima, seriji se mogu prigovoriti tek povremena poštapanja o scenaristička opšta mesta i poneki „kartonski“ likovi, poput mlade nadobudne tužiteljke koja „kao da je ispala sa kanala Fox Crime, a ne iz balkanskog tranzicionog realiteta“.

Pavičić ističe da jedina stvar po kojoj Tajkun zaostaje za sličnim serijama (pa i hrvatskim Novinama) jeste politička eksplicitnost.

„Teško je reći je li to bilo opredeljenje autora ili posledica činjenice da je serija rađena za nacionalni javni servis, ali u Tajkunu upadljivo nedostaje – vlast. Tajkuni, preduzetnici, tužioci, policajci kao da žive u bezvazdušnom prostoru, kao da tu ne postoje politički pokrovitelji, ministri i politički oktroisani šefovi, kao da tajkuni i stranka(e) na vlasti nisu ni na koji način povezani“, objašnjava hrvatski kritičar.

Ukratko, Tajkunu upadljivo nedostaje taj zadnji politički očnjak za ugriz. Da ga ima, ova bi i ovako vrlo dobra serija bila možda i najbolja post-Ju televizija poslednjih godina, zaključuje Pavičić.