Svet na demografskoj prekretnici – da li bi Srbija trebalo da postane imigraciona zemlja

Na Filipinima je juče rođena devojčica, osmomilijarditi stanovnik planete Zemlje. Zašto je taj broj važna prekretnica u ljudskom razvoju i očuvanju planete Zemlje i zašto je istovremeno demografska slika u centralnoj i istočnoj Evropi sumorna, i kakvo je to upozorenje za Srbiju?

Vest da je rođen osmomilijarditi stanovnik planete je dobra, znači da ima više stanovnika na Zemlji i da u narednom periodu možemo očekivati rast, ocenjuje za RTS Gordana Bjelobrk.

Posebno ističe da je 1976. godine bilo četiri milijarde stanovnika, a da je sada, za nepunih 50 godina, došlo do dupliranja broja.

"Za 11 godina, po stopi od jedan procenat godišnje uvećava se broj stanovnika na planeti. Ako je to osam milijardi, znači oko 80 miliona godišnje je otprilike rast broja svetske populacije. To je i za očekivanje, razvija se medicina, sve je veća njena direktna primena, a to sve za posledicu ima smanjenje smrtnosti stanovništva. To je jedan od indikator koji utiče na rast", objasnila je načelnica Bjelobrk.

Kakve su perspektive 

Kina je ove godine na prvom mestu, ima 1.426.000.000 stanovnika, na drugom mestu je Indija s 1.412.000.000 i procene su da će 2023. godine prestići Kinu i biti vodeća zemlja po broju stanovnika.

Načelnica Bjelobrk posebno ukazuje na neraspoređenost stanovništva na globalnom nivou, pa Azija i Afrika imaju najveći broj stanovnika. U perspektivi se, ističe, očekuje rast stanovnika i to posebno u Africi. 

Ukazuje i da u afričkim zemljama žene rađaju mnogo dece, čak i do sedmoro, a SZO je navela da je petoro dece kritični broj i da se nakon tog broja ugrožava zdravlje žene.

Kaže da se to preko indikatora održivog razvoja prati uticaj na globalne prilike koje se odnose na ekologiju i zagađenje. Vodi se računa da se ekonomski rast zemlje uskladi s brojem stanovnika.

"Četvrtina populacije 2050. godine biće s afričkog kontinenta. Za nas je možda i nepovoljan podatak da Evropa za sada beleži blagi rast stanovništva kao posledicu migracija, upozorila je ona. 

Zašto je sumorna demografska slika Evrope 

Navodi da Evropa ima oko 750 miliona stanovnika, vrlo mali rast i negativan priraštaj, a taj rast je uglavnom zbog migracija iz nerazvijenih zemalja.

"Većina zemalja ima negativan prirodni priraštaj, osim Francuske, Irske, Albanije, Turske, koje imaju broj živorođene dece na nivou proste reprodukcije stanovništva. Što se tiče Srbije, tu smo negde na nivou Evrope i kada je prosečna starost stanovnika i stopa rađanja", rekla je načelnica Bjelobrk. 

Međutim, ocenjuje da to ne znači da u nekom narednom periodu neće doći i u Srbiji do nekih značajnijih imigracionih kretanja.

Srbija je, kaže, tradicionalno zemlja emigracije, ali da možda treba stvoriti uslove u zemlji da se razmišlja da postane imigraciona zemlja.

"Jedino na taj način možemo da zaustavimo pad broja stanovništva", smatra ona. 

Prognoze su da će se u Srbiji do sredine 21. veka stanovništvo smanjiti za 1,4 miliona ljudi, ali načelnica Bjelobrk ocenjuje da su to samo prognoze i da to tek treba videti. 

Takođe, prognozira se i da će 2041. godine, svaka četvrta osoba imati više od 65 godina.

Navodi da je 2020. godine bio pad broja živorođenih u odnosu na broj umrlih, a da je 2021, kada smo bili pod uticajem pandemije, došlo do blagog rasta broja živorođenih.

I sada u ovoj godini rezultati pokazuju da ne pada broj živorođenih stanovnika Srbije, a to je 400 do 600 više rođenih beba.

"To su neki pozitivni predznaci, samo što moramo da sačekamo da te generacije za 20 godina uđu u svoj reproduktivni period života. I tada ćemo u potpunosti videti taj dobitak", zaključila je Gordana Bjelobrk.