Kako je postavljen klima-uređaj na crkvu iz 15. veka u Smederevu

Nakon što je do naše redakcije stigla informacija o postavljenoj klimi na srednjevekovnom spomeniku kulture od velikog značaja, koji je pod zaštitom države od 1947. godine, naša ekipa iz Smedereva pokušala je da pronađe odgovor na pitanje - kako je do toga došlo.

Na crkvu Uspenja presvete Bogorodice u Smederevu, koja datira iz 15. veka, postavljen je klima uređaj. Fasada crkve, kao ni njena unutrašnjost, nisu oštećene, ali kako kažu u Regionalnom zavodu za zaštitu spomenika kulture, od njih nije traženo potrebno odobrenje za tu vrstu izmene. Stupili smo u kontakt sa starešinom crkve koji nas je pozvao da pogledamo kako su izvedeni radovi.

Prilikom postavljanja uređaja nije oštećen zid crkve. Probušen je prozor kako bi se spoljna jedinica uređaja povezala sa unutrašnjom koja se nalazi u oltaru crkve, na posebno napravljenoj metalnoj konstrukciji. Iako nisu hteli pred kamere, u crkvi su nam rekli, da nadležni Zavod nisu obavestili o ovim izmenama, jer nikakve radove nisu ni izvodili i da su klimu postavili, između ostalog, kako bi rešili problem sa vlagom u crkvi.

Povodom ove situacije, dobili smo i saopštenje Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Smederevo u kojem se navodi da je uređaj postavljen bez propisivanja mera tehničke zaštite od nadležne službe i da pored neodgovarajućeg vizuelnog efekta, klima utiče i na mikro-klimatske promene u crkvi, što može da dovede do ozbiljnih oštećenja živopisa, te je stoga neophodno obaviti stručnu procenu, a posebno slikara konzervatora i tehnologa, na osnovu koje će biti određeno dalje postupanje.

Inače, srednjevekovna crkva Uspenja presvete Bogorodice nalazi se u centralnom delu Starog smederevskog groblja. Arheološka iskopavanja obavljena 1982. godine pokazala su da je hram podignut na mestu starije nekropole u prvoj polovini 15. veka. Odmah pokraj crkve, nalazi se, između ostalih i grobno mesto Dimitrija Davidovića.