250 godina od osnivanja Kikindskog dištrihta

Jedan od prvih pravnih dokumenata koji je garantovao autonomiju Srba u Vojvodini donet je pre dva i po veka i njim je formirana regija u Banatu sa posebnim statusom u tadašnjoj Austrougarskoj.

Ovom poveljom novembra 1774. godine region deset sela i sama varoš Kikinda postaju regija sa posebnim statusom i trgovinsko-ekonomskim, kulturnim i verskim povlasticama. Velikokikindski distrikt je prva ovakva automonija za Srbe u tadašnjoj Habzburškoj monarhiji. Original povelje se čuva u arhivu, a kopija ovog važnog dokumenta ubuduće će biti dostupna javnosti u kikindskoj gradskoj kući. Izrada je trajala godinu dana uz pomoć muzejskih eksperata i konzervatora.

“Odabir materijala da bude što verniji originalu, upotrebljavali smo permanent papir, poručivana je svila i materijali iz Italije tako da stvarno nije se štedelo i dobili smo jedan trajni dokument, kažem najznačajniji pravni dokument za istoriju grada, ali ne samo grada, već za istoriju celog Severnobanatskog okruga", navodi Srđan Sivčev iz Istorijskog arhiva Kikinde.

Povodom obeležavanja 250 godina Velikokikindskog privilegovanog distrikta u muzeju je otvorena izložba ''Okrug zlatnog lava" sa dokumentima i atrefaktima o ovom periodu.

"Izložba je podeljena u nekoliko segmenata, dakle ona obuhvata dolazak,, dolazak graničara, ona obuhvata okrug, formiranje Velikokikindskog okruga, revoluciju 1848/49. i ono što smo nazvali kraj, a to je ukidanje dištrikta 1876. godine, a zapravo se mi sada nalazimo u poslednjem segment izložbe koji se zove nasleđe", objašnjava Lidija Milašinović, direktorka Narodnog muzeja Kikinda.

O značajnom istorijskom datumu za Kikindu i istoriju Srba u Vojvodini održana je svečana akademiju i naučni skup.

"Prostora koji je toliko značajan za srpski identitet i značajan za srpsku kulturu i ovo je priliku da sami Kikinđani i uopšte svi Banaćani Srbi obnove tu vrstu samopoštovanja i pojačanog i zavičajnog i nacionalnog identiteta", smatra Dr Milan Micić iz Matice srpske u Novom Sadu.

"Sam srpski narod koji se borio za tu svoju slobodu u tom jednom obliku, da je dobio priliku da ima političku, ekonomsku autonomiju, versku toleranciju i da može da bude na neki način svoj na svome u tom periodu velika važnost je za naš grad", kaže Mladen Bogdan, gradonačelnik Kikinde.

Jedno od nasleđa Distrikta je i zgrada Magistrata, poznatija kao Kurija, najstarija jednospratnica sačuvana u Kikindi koja je izgrađena za administrativne potrebe tadašnje autonomne regije. U njoj danas rade Istorijski arhiv i Muzej, upravo ustanove koje čuvaju sećanje na period Velikokikindskog distrikta.