Hidroelektrana Vučje kod Leskovca proglašena za spomenik kulture

Satkana od kamena i vode predoređena je za večnost. 120 leta traje ne menjajući ni izgled ni Simensove generatore iz 1903. Ona je dragocenost nad kojom generacije Vučjanaca bdiju.

“Četvrta generacija koja brine o ovoj elektrani i ona nam je prirasla za srce i mojoj porodici ne samo meni. Radi i dalje? Radi i dalje proizvodi negde oko 4 miliona kilovat sati na godišnjem nivou”, kaže Saša Cvetković, šef Hidroelektrane Vučje.

A svetlost se izrodila iz snage koja kreće podno Kukavice. Vizijom, hrabrošću, željom za prosperitetom uglednih Leskovčana uz podršku profesora Velike škole Đorđa Stanojevića i primenom dostignuća Nikole Tesle. Za 102. rođendan postala je deo svetske tehničke baštine, u predvečerje 120. spomenik kulture.

“Leskovački industrijalci od svog novca finansirali su izgradnju ove hidroelektrane, ono što je interesantno reći je da je Leskovac prvi u Kraljevini Srbiji dobio dalekovod dužine 17 kilometara tako da kao što su Leskovčani, tadašnje varoško stanovništvo govorili dobili su staklene kulgle iz kojih je izlazila neka svetlost to su zapravo bile sijalice”, objašnjava Vladimir Petković, kustor-istoričar Narodnog muzeja u Leskovcu.

Sklad i lepotu kanjona Vučjanke hidroelektrana nije narušila. Naslonjena na stene kao da je rukom spuštena. Iznad slapovi, vodopadi, virovi, ispod nanizane vodenice, svedoci trajanja broje vekove. Huk vodeničnog točka i miris toplog projinog brašna šire se duž kanjona.

“Vodenice su stare 170 godina u zadnjem periodu mnogo više i više vlasnika briga oko vodenica je velika jer se obnavljaju vodenice”, kaže Slaviša Mitić, vodeničar.

Ceo prostor odnedavno je spomenik prirode, a dole u Vučju svaki kutak nosi priču o vremenu kada se zahvaljujući mekoći Vučjanke i Teokarevićima u svim evropskim prestonicama znalo za ovdašnji vrhunski štof. Ima osnova da postane varošica muzej pa da turisti ka Vučju pohrle, kao radnici tridesetih godina prošlog veka kada ih je bilo više nego stanovnika.