Novi Sad: Zašto nema spomenika znamenitim ženama u srpskom društvu

Milica Tomić, Mara Malagurski, Anastasija Manojlović, Marija Jovanović, Olga Stanković, Katica Rajčić i Manda Sudarević, imena su heroina, zbog kojih 25. novembar 1918. godine, možemo posmatrati i kao nacionalni praznik žena, koji je, bar u tom trenutku, bio incidentan po Evropu.

"Incidentan zato što su na jugoistoku balkanskog poluostvra, žene na Velikoj narodnoj skupštini u Novom Sadu, koje su politički delovale i ravnopravno sa muškarcima učestovale u politčkim odlukama. To pravo, većini žena, u većini država u Evropi, bilo je uskraćeno", objašnjava Zoran Veljanović, istoričar, kustos Muzeja prisajedinjenja 1918 koji na pitanje imamo li danas spomenike koji govore zapravo o značaju tih žena odgovara: "Nažalost, spomen obeležja ovim hrabrim, nadasve hrabrim ženama nemamo još uvek, što ne znači da neće biti."

Jedina poslanica iz Novog Sada, bila je Milica Tomić, koja je političkim, novinarskim radom, osnivanjem i organizacijom različitih ženskih udruženja, život posvetila ženskoj emancipaciji, pa je možda danas i najbolje ogledalo znamenite žene u srpskom društvu.

Milica Tomić živela je u kući u Dunavskoj ulici. Osim nje, na adresi Dunavska 14, stanovala su još dva velikana- otac Svetozar Miletić i suprug Jaša Tomić. Spomen ploča u njenu čast, postavljena je poslednja, tek stotinu godina nakon održavanja velike skupštine.

Između spomenika oca na centralnom trgu i spomenika mužu na početku Dunaske ulice, nije bilo prostora ili volje za Miličin beleg. Njenu sudbinu dele i mnoge druge znamenite Novosađanke, a na problem nejednakog tretmana, poslednjih godina ukazuju i mladi iz organizacije Irida.

"Iza nas se nalazi zgrada gradske biblioteke koja je inače bila rodna kuća Savke Subotić, I na primer tu, takođe nemamo obeležije, koje govori u prilog tome da je ona tu uopšte živela", kaže Slavica Trifunović iz organizacije "Irida".

Tako smo napravili aplikaciju putevima žena koja je besplatna za preuzimanje na android i ios uređajima i preko kojih korisnici mogu da istraže dvadeset žena , ne samo u Novom Sadu , ne samo u Vojvodini, već i širom Evrope", navodi Velimir Milošev iz Organizacije "Irida".

Kako bi ostale inspiracija, njihovo udruženje pokrenulo je inicijativu da se obeleže i drugi objekti koji govore o životu znamenitih žena, a organizavali su i više turističkih tura, kako bi mlade upoznali sa svojim slavnim sugrađankama.