Šta sve krije Arhiv Eparhije budimske

Arhiv Eparhije budimske u Sentandreji čuva značajnu arhivsku građu srpskog porekla koja govori o životu Srba 18,19. i 20. veka na prostoru današnje Mađarske.

Stručnjaci iz Arhiva Srbije od 1984. godine, kontinuirano dolaze u ovu ustanovu kulture, kako bi prikupili, smestili, zaštitili i sredili arhivsku građu Eparhije budimske.

"Arhiv Srbije je obezbedio i arhivske kutije devedesetih godina, tako da danas u Arhivu ima preko 2000 arhivskih kutija u kojima je smeštena sva arhivska građa. Uvidom u tu arhivsku građu, mi smo došli do određenih fondova koje smo formirali i napravili vodič, informativno sredstvo, koje se takođe radi u Arhivu Srbije, gde su popisani svi fondovi i kratak sadržaj svakog fonda, pre svega, to su administrativni fondovi konzistorija, fond episkopa Diecezana, eparhijska skupština i protoprozviterati mohački budimski i segedinsko namesništvo", kaže Vera Filipović, arhivski savetnik Državnog arhiva Srbije.

Arhiv raspolaže sa veoma značajnim fondovima i interesantnim dokumentima, poput raznih Gramata episkopa, diploma, raznih školskih izraza sa evidencijom broja đaka, popisom stanovništva u pojedinim crkvenim opštinama, a interesantno je videti i prvi broj lista "Javor" iz 1904. godine pisan rukom.

Ništa manje nije ni interesantan ni originalni testament Joakima Vujića, oca srpskog teatra, rođenog na ovim prostorima u Baji, 1772. godine.

"Tu su Zadužbine Angelijanum, Tekelijanum i Bozdina zaklada kao i lični fondovi vladika, Arsenija Stojkovića, Georgija Zupkovića i vladike Danila. Od neke građe koju smo mi ovde našli uspeli smo da formiramo određeni broj zbirki. Najznačajnija zbirka je, a koja je postojala i pre nego što smo mi došli, zbirka Matičnih knjiga. Ona je digitalizovana još 2011. godine i dostupna je istraživačima. To je jedan od najvrednijih fondova ovog arhiva", ističe Vera Filipović.

Prema rečima naše sagovornice ceo projekat u Arhivu Eparhije budimske finansiraju Ministarstvo Republike Srbije i mađarska Vlada, a uskoro se očekuje i postavka kompakt polica što će umnogome olakšati rad arhiva.