Veliko otkriće u borbi protiv raka – otkriveni tajni agenti u genima koji pomažu tumorima

Otkriće sitnih delova DNK, poznatih kao ekstrahromozomalni DNK (eh-DNK), moglo bi da dovede do revolucije u lečenju nekih od najagresivnijih vrsta tumora, objašnjavaju naučnici.

„Otkriće ovih delića DNK i kako se oni ponašaju u telima je od ogromne važnosti. Verujemo da su oni odgovorni za najveći broj najozbiljnijih oblika kancera koji pogađaju ljude danas. Ukoliko bismo uspeli da blokiramo njihove aktivnosti, možemo da blokiramo i širenje raka“, ističe profesor Pol Misčel sa Univerziteta Stanford u Kaliforniji.

Sastavljeni od malih delova DNK, ovi „genski negativci“ žive van hromozoma, koji su glavna ćelijska skladišta genskog materijala i koji upravljaju rastom i razvojem naših tela i određuju karakteristike svakog pojedinca.

Za postojanje eh-DNK se zna već godinama, ali njihova uloga i važnost u razvoju kancera tek sada je otkrivena.

„Utvrdili smo da si eh-DNK geni koji prouzrokuju rak i da su se nekako odvojili od hromozoma, počevši da se ponašaju na načine koji zaobilaze uobičajena pravila genetike“, navodi genetičar Hauard Čeng sa Univerziteta Stanford.

Povlače konce iz senke

Ponašaju se, kako kaže, kao negativci u filmovima o Džejmsu Bondu.

„Na početku filma vidite eksplozije, ubistva i nesreće za koje ne znate zašto se dešavaju i ko je odgovoran. Onda u jednom delu filma konačno srećete negativca za kojeg se otkriva da je bio uzročnik čitavog zločina“, slikovito objašnjava Čeng.

Isto tako, naučnici su mogli da primete različite čudne i neočekivane stvari – tumore koji se iznenađujuće brzo šire i otporni su na lekove i terapije koje su prvobitno bile efikasne.

„Sada smo, konačno, identifikovali krivca. To je eh-DNK“, dodaje Čeng.

Veliko otkriće rezultat je velike inicijative poznate kao Cancer Grand Challenges, zajedničkog projekta britanskog Centra za istraživanje raka i američkog Nacionalnog instituta za kancer. Inicijativom su finansirani multidisciplinarni istraživački programi koji za cilj imaju razvoj novih načina borbe protiv raka.

Samo za istraživanje eh-DNK izdvojeno je više od 20 miliona dolara, a učestovali su hemičari, biolozi, genetičari, matematičari i imunolozi iz Kalifornije, Londona i drugih medicinskih centara širom sveta.