Vanredno zasedanje Sabora SPC

Sabor je počeo svetom arhijerejskom liturgijom i činom priziva Svetog duha u Patrijaršijskoj kapeli, a posle toga u Patrijaršijskom dvoru usledio je radni deo i u toku je utvrđivanje dnevnog reda.

Dnevni red se utvruđuje, iako je vanredno zasedanje najavljeno još proletos sa unapred zakazanom temom crkvene nastave.

Očekuje se da bi Sabor mogao da potraje nekoliko dana.

Arhijereji su se na vanrednom zasedanju Sabora SPC, u patrijaršiji, okupili prvi put nakon osam godina. Saboru predsedava prvi među jednakima, patrijarh Irinej.

Liturgiju pred početak radnog dela Sabora služio je episkop šumadijski Jovan uz sasluženje episkopa istočnoameričkog Irineja i slavonskog Jovana, kao i protojereja-stavrofora Stojadina Pavlovića, direktora Patrijaršijske upravne kancelarije, jereja Ivana Štrbačkog i protođakona Stevana Rapajića.

Sudeći prema aktuelnom trenutku, na stolu će se naći pitanje Kosova i Metohije i novonastala situacija nakon što je Vaseljenska patrijaršija priznala autokefalnost ukrajinskoj crkvi, kao i najavljena crkvena nastava.

Očekuje se da će, međutim, jedan broj vladika, pre svega bliskih mitropolitu Amfilohiju i episkopu raško-prizrenskom Teodosiju insistirati da se i pitanje Kosova i Metohije i dalje sudbine srpske južne pokrajine, nađe na na dnevnm redu ove vanredne sednice.

Reč je o vladikama koje, naime, smatraju da bez obzira na to što je Sabor SPC posle prolećnog zasedanja početkom maja ove godine saopštio konačan stav da je protiv podele KiM i priznanja jednostrano proglašene kosovske nezavisnosti, stvari idu u suprotnom pravcu i da je potrebno da crkva jače podigne svoj glas protiv priznanja.

Istovremeno, tvrdi Tanjugov izvor, veći je broj vladika, među kojima je i Irinej bački, koji smatraju da je crkva već saopštila svoj stav i da nema razloga ponovo tu temu stavljati na dnevni red.

Kosovo i Metohija ipak na dnevnom redu?

Izvor Tanjug, međutim, smatra da te vladike, iako su u većini, neće biti preterano tvrde, pa da će se tema KiM ipak naći na dnevnom redu, jer bi, svesni su, bilo neprimereno ne prihvatiti tako važnu temu i raspravu kakva je rešavanje budućnosti KiM.

Iz SPC proletos poručeno: "Apelujemo na naše državnike da ne smeju nikada da daju svoju saglasnost na otuđenje Kosova i Metohije, jer ono što se silom uzme, to se i vrati, ono pak što se pokloni nekome, to je za svagda izgubljeno, a to Srbi i Srbija ne smeju dozvoliti."

Iako je ovaj stav Crkve shvaćen kao suprotan onom za koji se zalaže državni vrh, jedan deo arhijereja smatra da ne treba ići suviše oštro u suprotstavljanje stavova sa državom, a i sam patrijarh Irinej je u više navrata pohvalio zalaganje predsednika Srbije Aleksandra Vučića za to što se "bori da sačuva Kosovo i Metohiju".

"I sada mislim da se predsednik Vučić lalovski bori za KiM, i to pod neviđeno neravnopravnim uslovima, aliida vekovni vekovi nepromenljivi stav Crkve svog naroda i ujedno svoje vlastite Crkve doživljava kao pomoć, a ne kao odmaganje I otežavnje ionako preteške situacije", rekao je patrijarh sredinom sredinom oktobra.

Kao druga važna temu današnjeg zasedanja nameće se i situacija koja se tiče odnosa Ruske pravoslavne crkve i Vaseljenske patrijaršije, nakon što je u Carigradu odlučeno da ukrajinska crkva, koja se u delu pravoslavlja smatra raskolničkom, dobije autokefalnost.

Definisanje stavova o odvajanju ukrajinske crkve

Očekuje se da će episkopi SPC, posle podrobnog informisanja na tu temu, ustanoviti stavove srpske crkve koja je bila i ostala protiv raskola i svega onoga što narušava sabornost i drevne kanone pravoslavlja.

Tu ne treba očekivati nikakva iznenađenja. Naime, episkopi će sigurno potvrditi stav SPC koja je bila i ostala protiv raskola i svega onoga što narušava sabornost i drevne kanone pravoslavlja, i verovatno poslati poruku da zalažu za jedinstvo pravoslavne crkve i pozivaju na pomirenje Moskovske i vaseljenske patrijaršije, sa kojima gaje dobre odnose.

Za SPC je ovo pitanje veoma važno jer bi primer davanja autokefalnosti ukrajinskoj crkvi mogao otvoriti Pandorinu kutiju i ojačati slične želje u Crnoj Gori i Makedoniji.

Patrijarh srpski Irinej još početkom septembra u pismu Vaseljenskom patrijarhu ukazao da bi uvođenje principa davanja autokefalnosti novonastalim državama, odnosno nacijama, predstavljalo opasnost po jedinstvo pravoslavlja u svetu.