Vremeplov (1. mart 2018)

Poljski kompozitor i pijanista Frederik Šopen rođen je na današnji dan 1810. godine. Najznačajniji poljski kompozitor, nacionalni romantičar, Šopen je nastupao i kao pijanista. Godine 1830. napustio je domovinu i nastanio se u Parizu, gde je ostao do smrti. Pripadao je krugu pariske društvene i kulturne elite i poljskih političkih emigranata, što je uticalo na njegovo umetničko i idejno formiranje. Komponovao je, u narodnom duhu, klavirsku muziku koju je obogatio novim izražajnim sredstvima, naročito u pogledu harmonije i pijanističke tehnike. Šopenovo umetničko nasleđe obuhvata 74 štampana dela, među kojima su najpoznatija dva koncerta za klavir i orkestar, etide, mazurke, preludijumi, valceri, poloneze i balade. Umro je 1849. godine u Prizu.

Na današnji dan 1891. godine rođen je Stanislav Vinaver, književnik i prevodilac. Vinaver je studirao matematiku i muziku u Parizu. Bio je dobrovoljac u Prvom svetskom ratu. Radio je kao novinar i publicista u listu "Vreme", Radio Beogradu i Pres - birou. Kao oficir, zarobljen je 1941. godine i rat je, sve do 1945. godine, proveo u nemačkim logorima. Posle rata profesionalno se bavio književnošću i prevođenjem. Pesnik i esejista, Stanislav Vinaver je bio jedan od najznačajnijih i najraznovrsnijih stvaralaca u novijoj srpskoj književnosti. Njegove prve zbirke pesama "Mjeća" i prozno delo "Priče koje su izgubile ravnotežu" objavljene su pre Prvog svetskog rata. Pripadao je prvoj generaciji srpskih modernista. Njegova poezija, posebno ona sadržana u knjizi "Evropska noć", nosi autentičan pečat ratnog vremena. Radoznao, dinamičnog duha, muzički nadaren, bio je kreator slobodnijeg pesničkog izraza i kniževnog jezika. Za sobom je ostavio dela "Varoš zlih volšebnika", "Čuvari sveta", "Gromobran svemira", "Nova pantologija pelengirike", kao i briljantne prevode Tvena, Rablea, Bloka, Getea. Umro je 1955. godine.

Toma Rosandić, vajar, profesor i prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, umro je 1958. godine. Rano Rosandićevo stvaralaštvo pod snažnim je uticajem Meštrovića, u čijem je ateljeu u Beču stekao visoku tehničku veštinu oblikovanja. Njegovo najzapaženije delo"Autoportret" iz 1930. godine, izrađeno u bronzi, predstavljalo je jugoslovensku umetnost na 21. "Bijenalu" u Veneciji, a zatim je otkupljeno za galeriju "Ufici" u Firenci. Slede zatim monumentalne kompozicije: "Mladost","Borac", "Borba", koje se sintetizuju u delu "Igrali se konji vrani", rađenom 1937. godine za ulaz u zgradu Narodne skupštine u Beogradu. Poznati su i njegovi radovi : "Ecce homo", "Majčina briga", "Siročad", kao i portreti Nikole Pašića, Milana Rakića, Momčila Živanovića. U kući na Senjaku, u kojoj je živeo i radio, danas postoji "Legat Tome Rosandića"

293. - Sirmium (Sremska Mitrovica) proglašen za jednu od četiri prestonice Rimskog Carstva

1565. - Zvanično osnovan Rio de Žaneiro

1643. - Umro Đirolamo Freskobaldi, italijanski kompozitor i orguljaš
(Ferara, 12. 09. 1583 - Rim, 01. 03. 1643)

1800. - Rođen Adam Dragosavljević, književnik i prosvetni radnik
(Beremend, 01. 03. 1800 - Opatovac, 28. 06. 1862)

1809. - U Švedskoj ustanovljena institucija ombudsmana, lica koje vrši nadzor nad radom organa uprave i javnih službi - prvi ombudsman bio je Lars Avgust Manerhajm

1853. - Rođen Lazar Paču, lekar i političar, ministar finansija Srbije
(Čurug, 01. 03. 1853 - Vrnjci, 12. 10. 1915)

1886. - Rođen Oskar Kokoška, austrijski slikar i književnik
(Pehlarn, 01. 03. 1886 - Vilnev, 22. 02. 1980)

1897. - Donet Građevinski pravilnik za varoš Beograd

1910. - Rođen Dejvid Niven, britanski pozorišni i filmski glumac i producent, dobitnik Oskara
(London, 01. 03. 1910 - Šato d' Eks, 29. 07. 1983

1917. - Rođen dr Kosta Mihailović, profesor Ekonomskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Šabac, 01. 03. 1917 - Beograd, 19. 09. 2007)

1921. - Umro Nikola I Petrović, crnogorski knjaz i kralj
(Njeguši, 07. 10. 1841 - Francuska, 01. 03. 1921)

1926. - Umro Dragutin Ilić, književnik, sin Jove Ilića
(Beograd, 14. 02. 1858 - Beograd, 01. 03. 1926)

1927. - Rođen Hari Belafonte, američki pevač, filmski i pozorišni glumac
(Njujork, 01. 03. 1927)

1938. - Umro Gabrijele Danuncio, italijanski književnik i političar
(Peskara, 12. 03. 1863 - Gardone Rivijera, 01. 03. 1938)

1941. - Bugarska pristupila Trojnom paktu

1944. - Rođen Lazar Stojanović, filmski i pozorišni reditelj, književnik i novinar
(Beograd, 01. 03. 1944)

1946. - Rođen Ljubiša Veličković, general - pukovnik, komandant Ratnog vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane Vojske Jugoslavije
(Crljenac, 01. 03. 1946 - Banat, 01. 06. 1999)

1954. - SAD izvele prvu probu hidrogenske bombe na ostrvu Bikini u Pacifiku

1966. - Sovjetski kosmički brod "Venera 3" spustio se na Veneru

1969. - Rođen Havijer Bardem, španski filmski glumac
(Las Palmas, 01. 03. 1969)

1988. - Počelo emitovanje emisije "Gradinar" Prvog programa Radio Beograda, urednik Mirjana Anastasijević

1992. - Referendum o nezavisnosti i samostalnosti Bosne i Hercegovine

1992. - Muslimanski napad na srpske svatove u Sarajevu - uvod u rat u Bosni i Hercegovini

1992. - Referendum u Crnoj Gori o zajedničkoj državi sa Srbijom

2000. - Umro Vlastimir Peričić, kompozitor i muzikolog, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu
(Vršac, 07. 12. 1927 - Beograd, 01. 03. 2000)

2002. - Umrla Milica Ribnikar-Bogunović, vajar
(Beograd,18. 04. 1931 - Beograd, 01. 03. 2002)

2006. - Umro Piter Ozgud, engleski fudbaler, reprezentativac
(Vindzor, 20. 02. 1947 - Slout, 01. 03. 2006)

2008. - Umro Borivoje Stojanović, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 05. 10. 1929 - Beograd, 01. 03. 2008)

2010. - Umrla Marija Kranjc, modni kreator,urednik časopisa "Bazar"
( 1950 - Beograd, 01. 03. 2010)

2010. - Umro Đorđe Bukilica, majstor fotografije
(Valjevo, 29. 08. 1934 - Beograd, 01. 03. 2010)

2010. - Umro Slobodan Boban Anđelković, novinar Radio Jugoslavije, Radio Beograda, "Dnevnog telegrafa", urednik Novinske agencije Beta
(Beograd, 1952 - Beograd, 01. 03. 2010)

2012. - Umro Blagoje Adžić, general - pukovnik, načelnik Generalštaba JNA
(Pridvorica, 02. 09. 1932 - Beograd, 01. 03. 2012)

2012. - Umro Lučio Dala, italijanski pevač
(Bolonja, 04. 03. 1943 - Montre, 01. 03. 2012)

2014. - Umro Alen Rene, francuski filmski reditelj, scenarista i montažer, dobitnik "Oskar"-a
(Van, 03. 06. 1922 - Pariz, 01. 03. 2014)

2014. - Umro Momčilo Martinović, reditelj, urednik direktnih prenosa i direktor produkcije Televizije Beograd, profesor Akademije umetnosti u Beogradu
(Lazarevac, 28. 01. 1940 - Beograd, 01. 03. 2014)

2015. - Umro Danijel von Bargen, američki filmski i TV glumac
(Sinsinati, 05. 06. 1950 - Montgomeri, 01. 03. 2015)