Italija ponovo traži slike iz Narodnog muzeja

Portparol Višeg suda Bojana Stanković precizirala je za Tanjug da je zahtev italijanskog tužilaštva stigao u sud 31. oktobra. 

U ovom slučaju radi se o umetničkim delima: ulje na platnu dimenzija "portret Kraljice Kristine od Danske" - autor Ticijan, ulje na platnu "Madona sa detetom i donatorom" - autor Jakopo Tintoreto, tempera na panelu "San Roko" - autor Vitore Karpačo, tempera na panelu "San Sebastijan" - autor Vitore Karpačo, ulje na panelu "Poklonstvo deteta sa anđelima i svecima", slika tempera na panelu "Madona sa detetom"- autor Paolo Venecijano, tempera na panelu "Madona sa detetom, sveci, blagovest, raspeće, triptih" i tempera na panelu "Madona i dete na tronu" - autor Spinelo di Luka Spineli. 

Ta dela je 1941. nacistički zapovednik Herman Gering po visokoj ceni legalno kupio od porodice Kontini Bonakosi, preko antikvara Eudenija Venture.

Slike su međutim 1949. kao odštetu na ime ratne reparacije Jugoslaviji dodelili organi Američke okupacione uprave u Nemačkoj. 

Da je Italija ponovo zatražila da joj Narodni muzej vrati osam slika koje je Srbija dobila kao ratnu reparaciju, prenele su ranije danas Večernje novosti.  

U novembru 2015. tužilaštvo iz Bolonje je prvi put zatražilo zaplenu slika iz beogradskog Narodnog muzeja, a Viši sud u Beogradu je decembru 2016. odbio taj zahtev.

Viši sud je tada zaključio da nisu ispunjene zakonske pretpostavke koje su propisane Zakonom o međunarodnoj pravnoj pomoći u krivičnim stvarima. 

"Donoseći navedenu odluku, sud je između ostalog, cenio da li u konkretnom slučaju postoje osnovi sumnje da su prijavljena službena lica iz Italije i Srbije preduzimanjem opisanih radnji, ostvarila zakonske elemente krivičnog dela nedozvoljena trgovina kulturnim dobrima ili nekog drugog krivičnog dela koje se goni po službenoj dužnosti, a koji osnovi sumnje bi bili razlozi za odobrenje mere privremenog oduzimanja predmeta od Narodnog muzeja u Beogradu", navedeno je u toj odluci suda.

Istovremeno, sa već odbijenim zahtevom iz 2015. godine, zahtevano je i vraćanje umetničkih dobara Republici Italiji jer, kako su tvrdili nadležni organi te države, osim što slike predstavljaju materijalni dokaz u krivičnom postupku, reč je o dobrima koja su zakonito vlasništvo te države.

Naime, u tužilaštvu u Bolonji u toku je krivični postupak protiv dvoje srpska državljana i nekoliko italijanskih zbog sumnje da su malverzacijama posle Drugog svetskog rata slike došle u Beograd.

Ovim povodom istoričar umetnosti i kustos Narodnog muzeja Nikola Kusovac rekao je ranije Tanjugu da su pomenuta dela Italijani legalno prodali za vreme Drugog svetskog rata, kao i da su neka od pomenutih dela bila izložena u Italiji 2004. godine, ali da tada osporavanja vlasništva ili zahteva za povraćaj slika nije bilo.

U Narodnom muzeju su rekli da su sva umetnička dela u zbirkama Narodnog muzeja zakonito vlasništvo Republike Srbije i napominju da nisu dobili nikakav zvanični zahtev italijanskog tužilaštva povodom osam pomenutih slika.

Italijanske vlasti su 1950. retroaktivno okarakterisale trgovinu s nemačkim nacistima kao pljačku italijanske kulturne baštine. S tim obrazloženjem je tužilaštvo u Bolonji prvi put 2015. zatražilo slike iz Narodnog muzeja.