Važni izbori u Hong Kongu

U nedelju na birališta u Hong Kongu izašao je rekordni broj od 2,2 miliona ljudi, koji su glasali sa poslanike u Zakonodavnom savetu, telu koje broji 70 mesta.

U japanskim i zapadnim, naročito američkim i britanskim, medijima naglašava se činjenica da se među uticajnim kandidatima opozicije koji su osvojili mandat u zakonodavnom telu nalaze poznati lideri višemesečnih protesta od pre dve godine, kao što je Nejtan Lo Kvun Čung, koji se zalažu veću autonomiju, pa i održavanje referenduma za otcepljenje Hong Konga od Kine.

Na izbore u Hong Konu izašlo je 400.000 ljudi više nego pre četiri godine, a pojedina biračka mesta, zbog velikog interesovanja nisu bila zatvarana do daleko iza ponoći, javljaju mediji u istočnoj Aziji.

"Jedna država, dva sistema"

Velika Britanija, koja je Hong Kongom vladala čitavih 150 godina od Prvog opijumskog rata, vratila je taj lučki grad od preko sedam miliona stanovnika pod kineski suverenitet 1997. godine.

Nakon povratka u okrilje Kine, Hong Kong je zadržao pravo da izdaje sopstveni novac i vize, ali je formulisanje politike u oblasti odbrane, bezbednosti i spoljnih poslova morao da prepusti vladi u Pekingu.

U vreme predaje grada u ruke kineskog državnog aparata i vojske, rukovodstvo u Pekingu obećalo je građanima Hong Konga da će u njemu još pet decenija nastaviti da postoji višepartijski politički sistem na kapitalističkim ekonomskim osnovama, odnosno, da će u Kini, u skladu sa sloganom "jedna država, dva sistema", u tom periodu koegzistirati komunističko uređenje u matici i kapitalističko uređenje u Hong Kongu.

Međutim, poslednjih godina Komunistička partija Kine sve više preuzima politički uticaj u Hong Kongu, pa među njegovim građanima raste zabrinutost da bi političke i građanske slobode, kao što su slobodni izbori, partijsko organizovanje i slobodno izražavanje, uskoro mogle biti potpuno ukinute, pri čemu neki kao jedini način da se izbegne takva sudbina vide otcepljenje od Kine.

Smatra se da među onima koji priželjkuju nezavisnost Hong Konga najviše ima mladih, ljudi u dvadesetim godinama ili tridesetim godinama, koji su bili deca u vreme kada je Hong Kong vraćen Kini, te zapravo nikad nisu iskusili političke slobode koje su imali njihovi roditelji.

Turbulentna vremena za "biser Orijenta"

Taj impresivni, gusto naseljeni grad na obali Južnog kineskog mora, koji predstavlja veliki regionalni finansijski, saobraćajni centar i popularno turističko odredište, te nosi laskave nadimke poput "biser Orijenta" i "dragulj Dalekog istoka", poslednjih godina prolazi kroz politički turbulentno vreme.

Naime, pre dve godine Hong Kong su zahvatili tromesečni protesti, u medijima poznati kao "kišobranska revolucija", u kojima je nekoliko stotina hiljada ljudi nastojalo da blokiranjem ulica i građanskom neposlušnošću pruži otpor pokušajima Pekinga da ostvari čvršću kontrolu nad gradom.

Oni su tražili da predsednik gradske vlade bude biran direktno na slobodnim, a ne na dirigovanim izborima u kojima stanovništvo može da glasa samo za nekog od kandidata koje postavlja lokalni politički komitet koji je pod uticajem Komunističke partije Kine, kako je to priželjkivalo rukovodstvo u Pekingu.

Poslednjih meseci u žiži honkonške javnosti su naročito navodna kidnapovanja novinara i pisaca koji su kritični prema Pekingu i gušenje slobode medija.

Većina analitičara u istočnoj Aziji smatra da izbor više vođa protesta za poslanike u Zakonodavnom savetu sam po sebi ne znači da će se odmah desiti dramatične i dalekosežne promene u političkom životu Hong Konga, između ostalog i stoga što se čak 30 od 70 mesta u tom telu ne bira na otvorenim izborima, već iz redova raznih gildi, ekonomskih i drugih asocijacija, koje su uglavnom za ostanak Hong Konga u sastavu Kine i koje su otvorene za saradnju sa Pekingom i često bliske centralnoj vladi.

Ipak, jučerašnje glasanje je važno, jer bi novoizabrani poslanici iz redova opozicije koji se zalažu za veću autonomiju mogli da stavljanjem veta na važne odluke otežaju sprovođenje volje centralnih vlasti iz Pekinga.

Takođe, prisustvo mladih zagovornika šire autonomije u regularnom organu vlasti verovatno će u politički mejnstrim uvesti ideju o otcepljenju Hong Konga, bilo u bližoj ili daljoj budućnosti, koju u ovom trenutku i najveći deo njenih zagovornika smatra neostvarivom, ali koja bi kroz njihovo delovanje mogla da zadobije više pristalica i veći politički legitimitet.