Antiamerički protesti na Okinavi sporedna tema za japanske medije

U nedelju 19. juna na južnom japanskom ostrvu Okinavi održan je veliki narodni protest protiv prisustva američke vojske u kojem je, po proceni organizatora, učestvovalo oko 65.000 ljudi.

Protest je počeo s pomeni i minutom ćutanja za dušu dvadesetogodišnje okinavljanke Rine Šimabukuro, koju je u aprilu brutalno silovao i usmrtio bivši marinac, sada civil na službi u vojsci SAD Kenet Franklin Šinzato.

I dok su izveštaji o velikom skupu na kojem je zahtevan odlazak brojnih američkih trupa s tog strateški važnog ostrva u zapadnom Pacifiku brzo našli put u udarne vesti poput Juronjuza i Bi-Bi-Si Azija još za vreme njegovog trajanja, japanske televizije ne samo što nisu direktno prenosile taj događaj, već su mediji u toj zemlji, osim nekoliko sajtova, većinom ostali nemi o njemu sve do kasno uveče, pred ponoć.

Umesto izveštaja o protestu na Okinavi, TV gledaoci u drugim delovima Japana su ceo dan slušali najnovije detalje o korupcionaškom skandalu i ostavci guvernera Tokija, o jutarnjoj TV debati premijera Šinzo Abea i opozicionih lidera, novom rekordu najpoznatijeg japanskog bejzbol igrača Ićira Suzukija, ali i o suprotstavljenim stavovima građana Velike Britanije koji će uskoro glasati na referendumu o ostanku u Evropskoj Uniji i zabrani učešća za ruske atletičare na Olimpijskim igrama u Brazilu.

Velika vest u inostranstvu, zapostavljena u Japanu

Dok su strani mediji protest stanovnika i lokalne vlade Okinave protiv prisustva američkih marinaca brzo preneli kao bitnu kockicu u geopolitičkom mozaiku istočne Azije, gde Japan i SAD poslednjih godina nastoje da ojačaju vojni savez kako bi ograničili širenje kineskog uticaja na Tihi okean i suprotstavili se onom što oni vide kao bezbednosnu pretnju iz Severne Koreje, domaći japanski mediji sporo su i gotovo usputno preneli izveštaje sa Okinave.

Možda je to zato što su već puno izveštavali o samom zločinu koji poslužio kao okidač za te proteste, kao i što su to slični protesti, uz učešće još većega broja ljudi, bili viđeni na Okinavi 1996. i 2012. godine, ali nisu doveli do bitnije promene u vojno-političkom statusu tog ostrva i kvalitetu života njegovih stanovnika koji se dugi niz godina žale na opasnost od ubistava, silovanja, pljački i saobraćajnih nesreća koje prouzrokuju američki vojnici.

Ipak, razloge za ustezanje u izveštavanju realističnije je tražiti u činjenici da je zakonsko i fizičko jačanje vojnog saveza sa Vašingtonom jedan od najvažnijih projekata vladajuće koalicije Liberalno-demokratske partije i stranke Komeito, a Okinava, ostrvo na kojem se stacionira lavovski deo američkih snaga u Pacifiku, izuzetno bitno karika u tom projektu. Vladajuća koalicija, uprkos nemalom protivljenju građana jačanju vojnog saveza sa SAD i otporu javnosti prema upotrebi nuklearne energije, i dalje uživa ubedljivo najveću popularnost i ima veliku većinu u nacionalnom parlamentu, pre svega zahvaljujući svojoj ekonomskoj politici i jakim vezama sa krupnim kapitalom. 

Protest na Okinavi za nju je trn u oku, koji ometa delovanje i dalje jačanje američkih i japanskih vojnih efektiva na Okinavi, u čijoj zoni odgovornosti se nalazi Istočno kinesko more koje je poprište teritorijalnog spora između Japana i Kine i nadmetanja te dve države za kontrolu nad morskim prostranstvima i prirodnim resursima poput nafte, prirodnog gasa i ribe.

"Nepokretni nosač aviona"

Okinava, ostrvo sa 1,2 miliona stanovnika, oko kojeg je 1944. godine vođena jedna od navećih bitaka u istoriji čovečanstva, nakon rata je uključeno u sastav SAD. Ostrvo je 1972. godine vraćeno Japanu, ali je ostalo krcato američkim vojnim instalacijama.

Okinava čini samo nešto više od pola posto ukupne teritorije Japana, ali je na njoj stacionirana polovina od blizu 50.000 ljudi iz američkog kontingenta u toj zemlji. Američke baze prekrivaju čak 18 odsto teritorije tog ostrva od 1.200 kvadratnih kilometara, zbog čega se ono često opisuje kao "nepokretni nosač aviona".

To ostrvo, koje se nalazi blizu Tajvana i kineske obale, ima ogroman strateški značaj za SAD i Japan. Ono omogućava praćenje celokupnog pomorskog i vazdušnog saobraćaja u istočnoj Aziji, pokreta kineske vojske i eventualnu odbranu Tajvana od invazije s kontinenta, te predstavlja odskočnu dasku za američke operacije u jugoistočnoj Aziji i Južnom kineskom moru.

Međutim, stanovnici Okinave, osim onih koji imaju direktnu ekonomsku korist od prisustva američkih marinaca, masovno decenijama traže smanjenje američkog prisustva i prekid dalje izgradnje vojnih instalacija na njihovom ostrvu.

Najnoviji incident, ubistvo mlade Šimabukuro u aprilu, naveo ih je da na narodnom protestu u nedelju glasno zatraže još više - potpuni odlazak američkih trupa sa njihovog idiličnog, tropskog ostrva.

Međutim, uporedo s rastom kineske ekonomske i vojne moći i prebacivanjem stuba američke spoljne politike sa Bliskog istoka na Pacifik, strateški značaj Okinave je porastao - ona je apsolutno neophodna za efikasno delovanje američke vojne mašinerije u zapadnom Tihom okeanu, u kojem se obavija ekonomska razmena između najvećih ekonomija sveta - SAD, Kine i Japana.

Zato se, na žalost, čini da će vapaj naroda s Okinave još dugo ostati neuslišen, a izveštavanje sa Okinave donekle zauzdano.