Džeronimo nije Bin Laden

Indijansko pleme Apača traži izvinjenje od predsednika SAD Baraka Obame, jer su američki komandosi koristili ime njihovog legendarnog poglavice Džeronima kao šifrovano ime za Osamu bin Ladena.

"Drago nam je da je SAD bio uspešan u svojoj misiji protiv Bin Ladena, ali povezivanje imena Džeronimo sa međunarodnim teroristom samo održava kontinuitet starih stereotipa o Apačima", navodi se u pismu koje je predsedavajući saveta plemena Čirikahua Apača Džef Hauzer uputio Obami.

Hauzer je podsetio da su u 19. veku Apači i Džeronimo prikazivani kao divljaci.

"Takvo prikazivanje bilo je iskorišćeno kao opravdanje za prisilno iseljavanje sa njihove zemlje i držanje u zarobljeništvu. Povezivanje imena Džeronimo sa ozloglašenim teroristom samo pojačava taj lažni i klevetnički stereotip", ističe se u pismu.

Šta se dogodilo sa promenama?

Hauzer navodi i da je Obama izabran sa porukom saosećajnosti i promene. Ipak, povezivanje sećanja na Džeronima sa "jednim od najgnusnijih neprijatelja Amerike" pokazuje da ne postoji niti saosećanje prema Indijancima niti promena viđenja indijanske borbe.

"Indijanska deca širom zemlje sada se suočavaju sa činjenicom da se jedna od najpoštovanijih osoba u njihovoj istoriji i kulturi poredi i dovodi u vezu sa teroristom i ubicom hiljada nedužnih Amerikanaca", naglašava Hauzer.

"Za razliku od kukavice Osame bin Ladena, Džeronimo se suočavao licem u lice u brojnim bitkama i sukobima", napisao je Hauzer, dodajući da je Džeronimo možda jedan od najvećih simbola indijanskog otpora u istoriji Amerike.

Bela kuća saopštila je da davanjem imena "Džeronimo" operaciji hvatanja Osame bin Ladena nije postojala želja da se pokaže nepoštovanje prema američkim Indijancima.

Stejt department nije želeo da objasni razlog upotrebe imena, ali je saopštio da se šifrovana imena obično biraju nasumice, kako oni koji učestvuju u misiji mogu da komuniciraju bez odavanja informacija neprijateljima.

Loreta Tjuel, direktor senatskog odbora za indijanska pitanja, takođe je ocenila da nije u redu povezivati Džeronima, kao jednog od najvećih heroja američkih Indijanaca, sa jednim od najvećih neprijatelja SAD.

"Takva neodgovarajuća upotreba indijanskih ikona i kulture preovlađuje svuda u našem društvu, sa razarajućim posledicama po indijansku i neindijansku decu, rekla je Tjuelova, koja vodi poreklo iz plemena Probušenih noseva.

Džeronimo, Apači, tomahavk...  

Ipak, upotreba indijanskih reči i imena u vojne svrhe nije počela odskora. Dobro je poznato da borbeni helikopter američkog vazduhoplovstva nosi ime indijanskog plemena Apači, dok krstareća raketa "tomahavk" nosi ime indijanskog oružja.

Ime Džeronima, takođe, nije prvi put primenjeno u operaciji hvatanja Osame bin Ladena. Često se upotrebljava prilikom iskakanja padobranaca iz aviona.

Džeronimo je legenda među pripadnicima svih indijanskih plemena, naročito Apača, zbog svoje neumorne i žestoke borbe sa zaštiti zemlju, narod i način života američkih Indijanaca.

Priče su prenošene sa kolena na koleno o vođi Čirikahua plemena i njegovoj sposobnosti da hoda bez ostavljanja otisaka i izbegavanja hiljada vojnika i izviđača, koji su potrošili godine tražeći ga.

Džeronimo je rođen 1829. godine u državi Nju Meksiko. U vreme dok je Čirikahua ogranak Apača živeo na granici SAD i Meksika, Džeronimo je godinama predvodio svoje pleme u borbama sa njihovim vojskama, sve dok se 1886. nije predao. Vlasti SAD tada su celo pleme silom preselile u Oklahomu.