Koliko nas je zadužio Dositej Obradović?

Upravnica Zadužbine Dositej Obradović Mirjana Dragaš za Program za dijasporu RTS-a podseća i na našu dužnost da očuvamo rodnu kuću Dositeja Obradovića koja se nalazi u Čakovu, nedaleko od Temišvara, koja je i bila osnov za osnivanje Zadužbine.

"Ime Dositeja Obradovića je utemeljena u srpskoj istoriji, kulturi i novoj državnosti. Zadužio je mnogo više nego što mi to znamo i u tom cilju je i osnovana Zadužbina Dositej Obradović, da to ime vrati u sadašnjost na poukama i porukama koje nam je ostavio, a koje su večne i danas vaspitavamo i sebe i mlade generacije.

Zadužbina Dositej Obradović osnovana je pre 12 godina, tačnije 17. septembra 2004. godine tako što je kupljena kuća u kojoj je rođen Dositej Obradović, a nalazi se u Čakovu, kod Temišvara. Ona je sada vlasništvo Zadužbine, renovirana je i pretvorena u jedan mali spomen muzej, jer on je, u ono vreme, pre 200 godina, najviše polagao na školu i učenje, zato je bio i direktor prve škole u Srbiji, osnivač Velike škole kada je došao u Beograd, 1808. godine, a potom i beogradske Bogoslovije 1810. godine.

Dositej na koncu, na osnovu zasluga koje je imao na osnivanju države i obnavljanju Praviteljstvujućeg sovjeta i njegovom stvaranju, po volji Karađorđa je i postavljen za prvog ministra prosvete.

Dositej, pre više od 200 godina, prošao je čitavu Evropu, mada je prethodno bio monah, zamonašen u manastiru Hopovo.

Stalno ga je vukla želja za znanjem, tako da je stigao do Grčke i Moldavije, gde je želeo da osnuje štapariju gde bi štampao knjige, zatim je prošao Austriju, Nemačku, Francusku, Englesku, Italiju, itd.

On je i naš prvi prevodilac sa engleskog. U Londonu i dalje postoji tabla na zgradi koja svedoči da je tu živeo Dositej Obradović. Da se podsetimo, u to vreme se putovalo samo kočijama, konjskom zapregom...Na tom svom putu naučio je 12 jezika. Ako kažemo da su mu maternji i srpski i rumunski, on je naučio i starogrčki, novogrčki, latinski, italijanski, nemački, francuski, engleski, i albanski.

Dositej je spoznao Evropu prosvetiteljstva, i koji je tu ideju hteo da donese u Srbiju i da svoj srpski rod, koji je on beskrajno voleo i poštovao, dovede na put te prosvećene Evrope", kaže za Program za dijasporu RTS-a Mirjana Dragaš, upravnica Zadužbine Dositej Obradović.