Figurina iz Vitkovačkog polja, čuvar odgovora na nedoumice arheologa

Boginju plodnosti od pečene gline pronašla je Sanja Crnobrnja-Krasić, viši kustos Zavičajnog muzeja Župe, uz monitoring kolega iz Kruševca i Beograda, na četiri kilometra od Aleksandrovca, tokom zaštitnih istraživanja, zbog izgradnje kanalizacije. 

„Figurina nađena nedavno na lokalitetu Vitkovačko polje može da predstavlja Veliku boginju majku ili Božanstvo sa maskom, ali je pre svega odraz svega onoga što je simbolizovalo čoveka tog peroda istorije“, rekla je Bogosavljevićeva.

Napominje da je reč o izuzetnom regionalnom arheološkom otkriću koje može da osvetli arheološke nepoznanice kao što je pitanje značenja komunalnog prostora u poznom neolitu, kada se odigravala najznačajnija revolucija u istoriji čovečanstva koju nazivamo „uzdizanje“.

„Tada su prve životinje pripitomljene i prve biljke uzgajane, pravili su se prvi premeti od metala... Figurina otkriva tragove urbanizacije naselja na jugu Srbije u doba poznog neolita koji se često naziva Vinčanska kultura. Neka od velikih naselja imaju koncentrisane i organizovane tipove kuća...“, kaže Bogosavljevićeva i ističe da je na Vitanovačkom polju otvoren uzan prostor jer su istraživanja dosezala samo potrebe investitora u kanalima koji su široki svega 70 santimetara.

Figurina kao simbol okupljanja

„Zadatak arheologije posle ovakvog otkrića je da u daljim istraživanjima otkrije da li je figurina nađena unutar kuće ili u nekom poluotvorenom prostoru veće grupe ljudi jer bi nam to dalo širu sliku načina života žitelja te zajednice u to doba“, smatra Bogosavljevićeva i dodaje da treba dobro analizirati to arheloško otkriće jer postoje figurine iz tog perioda koje su vrlo personalizovane i izražavaju bol ili radost.

Figurina je, kako objašnjava, proizvod zajednice koja je u velikoj meri vladala metalurgijom tog doba, koja je imala razvijena naselja i mrežu razmene sirovina. Takva društva su uzimala od drugih sirovine i treba otkriti kome zapravo figurina pripada, ko je njen autor i da li je razmenjena za nešto.

Bogosavljevićeva smatra da figurina može biti i simbol okupljanja ljudi tog vremena.

„Pretpostavljam da će se u narednom periodu na lokalitetu Vitkovačkog polja odvijati osmišljeno iskopavanje jer je neophodno analizirati okolnosti u kojima je arheolog došao do figurine. Važno je imati dobre projekte koje treba ponuditi Ministarstvu kulture i informisanja“, rekla je Vera Bogosavljević.