Muni ‒ umetnička inspiracija Paje Jovanovića

Na više od trideset slika, pastela i crteža obuhvaćenih aktuelnom izložbom, predstavljena je Muni. Jovanović je svoje obožavanje pretočio u likovni milje, stvarajući od svog modela svojevrstan objekat umetnosti, dostojan divljenja.

Predstave Muni, kao otelotvorenja idealne lepote, javljaju se u njegovim delima u različitim tematskim okvirima ‒ od otmene dame iz visokog društva, preko mitoloških i alegorijskih kompozicija, do akta.

Ponikao na izvorima evropske umetnosti poznog 19. veka, Paja Jovanović je kao renomirani umetnik svetske reputacije negovao duh idealističkog realizma, koji se temeljio na poukama stečenim tokom školovanja na uglednoj Likovnoj akademiji u Beču.

Stvarajući u skladu sa Kantovim poimanjem prirodne i umetničke lepote, Jovanović je težio visoko estetizovanoj i ulepšanoj predstavi stvarnosti. Lepota, koja kao glavna tema provejava Jovanovićevim portretima, vrhunac dostiže u vizuelizaciji umetnikovog najdražeg modela, supruge Muni.

Hermina (Dauber) Jovanović, rođena u Budimpešti 1892, upoznala se sa vremešnim slikarem 1905, kada je i postala njegov model. Iako najintimnija osoba u umetnikovom životu, o sebi je ostavila oskudne podatke.

Poznato je da se za svog 33 godine starijeg supruga udala u Beču 1917. godine. U skladnom braku, dugom četiri decenije, između umetnika i njegove supruge razvio se poseban psihoestetski odnos, koji se može tumačiti kroz vizuru Pigmalionovog efekta.

Ovidijeva priča o Pigmalionu, umetniku koji se zaljubio u svoje delo, analogna je Pajinoj apologiji Muni, koja je, sa svojim zanosnim izgledom, bila umetnikov model, muza i inspiracija. Autorka izložbe je Isidora Savić, a za dizajn je zadužen Milutin Marković.

Priredila: Vladana Rašić Dragojević