Od Uskršnjeg ostrva do pustinje Kalahari

Evropljani su kročili na potpuno ogoljeno ostrvo, uočili tek šačicu izolovanih stabala, svežu vodu jedino u kraterima ugašenih vulkana, jedva po koju vrstu ptica, insekata, guštera... Sisara nije bilo. Posetioce su zapanjile kamene statue rasute po celom ostrvu, njih više od 870, visine oko šest metara. Za transport statua koje su nazvane moai, kao valjci, korišćena su debla stabala.

Istraživanja su pokazala da je ostrvo nekada bilo prekriveno gustom vegetacijom koja je uništena a zbog transporta statua do ceremonijalnih lokacija, sa ostrva je nestajalo drvo po drvo, zbog čega je počelo skoro pravo ratno stanje, a javio se i kanibalizam. Slučaj Uskršnjeg ostrva odličan je primer zavisnosti ljudskog društva od životne sredine. Ostrvo pripada državi Čileu, trenutno broji oko 5 000 stanovnika, poprilično je pusto, a godišnje ga poseti više od 50 000 znatiželjnih turista.

Voda iz pustinjskog korenja

U odnosu na stanovnike Uskršnjeg ostrva, oko 100 000 Bušmana potpuno se drugačije odnosi prema surovim uslovima pustinje Kalahari, u kojoj žive.

Bušmani žive od lova i sakupljanja jestivog korenja.

Stanuju u skloništima od šiblja i kože. Ljuske nojevih jaja im služe kao posude u kojima sakupljaju vodu dobijenu ceđenjem korena nekih biljaka.

Hranu i vodu ne potroše odmah, već ih često čuvaju na posebnim mestima.

Mnogi običaji neobičnog naroda prelaze u istoriju. Neretko bivaju prinuđeni da napuste svoju teritoriju i hiljadugodišnji način života u harmoniji sa prirodom.

Dijagnoza kroz statistiku

Ukupna površina zemljišta pod šumama iznosi nešto manje od četiri milijarde hektara, što čini jednu trećinu kopna.

Uništavanje šuma traje hiljadama godina a površina pod šumama danas iznosi samo polovinu  one koja je postojala pre 300 godina. Petina područja amazonskih šuma otišla je u zaborav.

Dve trećine ukupne površine pod šumama nalazi se u Rusiji, Brazilu, Kanadi, SAD, Kini, Australiji, Kongu, Indoneziji, Peruu i Indiji.

U Indoneziji i Maleziji iskrčene su velike površine tresetnih šuma koje su isušene da bi bile zasađene plantaže uljnih palmi. 

Posledice gubitka biološke raznovrsnosti jače se osećaju u tropskim prašumama jer je u njima sadržana znatna biološka raznovrsnost planete.

Procenjuje se da se u šumama nalazi od 50 do 90 procenata svih živih vrsta a taj visoki procenat potiče od opšteprihvaćenog uverenja biologa da je današnjoj nauci nepoznat ogroman procenat vrsta, a da one baš žive u tropskim šumama.

Među najpoznatijim ugroženim vrstama nalaze se orangutani u Borneu, tigar sa Sumatre, azijski slon i neki krupni afrički primati, naši najbliži srodnici.