U bojama mora i neba

 Verovanja

Još u davna vremena primitivni narodi su cenili pojedine dragulje zbog boje, posebnog sjaja i činjenice da su retki. Divili su im se zbog izuzetne lepote, ali i zbog verovanja u njihove natprirodne moći - pripisivali su im magična i lekovita svojstva. Poznato je da su dragim kamenjem bile optočene ploče koje su na grudima nosili visoki verodostojnici u hramovima. Tokom vekova vladari i značajne ličnosti sakupljali su drago kamenje da bi povećali svoje bogatstvo i istakli svoj status. Nažalost, zbog dragog kamenja vođeni su i ratovi, dešavala su se i ubistva.

Dragulji nisu samo ukras i statusni simbol, oni poseduju i snažne energetske vibracije. Drevni narodi su drago kamenje upotrebljavali kao talismane, amajlije, ali su ih koristili i u terapiji i kozmetici. Prah kristala dragulja koristio se kao šminka još u drevnom Egiptu. U doba kada nije postojao današnji oblik medicine, kristali su imali veliku isceliteljsku ulogu.

 Tirkiz

Smatra se da je jedan od najstarijih kristala poznat ljudskoj populaciji - tirkiz. Ime datira iz 17. veka i potiče od francuske reči pierre turquoise, što znači turski kamen. Donet je u Evropu iz Persije, iz bogatih rudnika tog podneblja.
Taj kristal se od davnina smatra simbolom mira i sreće a koristi se i u kristaloterapiji.
Po sastavu je fosfat bakra i aluminijuma, menja boju pod uticajem tempertature, svetla i hemijskih supstanci. Azurno mat plava boja tirkiza koja se preliva ka zelenim nijansama daje mu specifičnu draž i atraktivan izgled.

Tvrdoća tirkiza je između pet i šest, što se može porediti i sa tvrdoćom prozorskog stakla. Njegova nalazišta su u Sjedinjenim Državama, Kini, Izraelu, Avganistanu, Iranu, Meksiku, Burmi i Rusiji.
U Meksiku je tirkiz bio visoko vrednovan. Iznad njega po važnosti i vrednosti bio je samo žad i njime su kitili kraljevske odore i dijademe. Ime njihovog Boga vatre je bilo „Gospodar Tirkiza" a plava boja kamena simbolizovala je sjedinjenje nebeske vatre (Sunca) i zemaljske vatre. Asteci su ga kombinovali sa zlatom, žadom, školjkama, koralima, kvarcom, praveći mozaike i maske za svoje obrede. U Persiji je služio za dekoracije - tirkizom su se ukrašavale džamije i druge važne zgrade, a služio je i kao ukras na turbanima i konjskim uzdama.

Nastajanje tirkiza

Tirkiz je sekundarni mineral i nastaje površinskim promenama različitih minerala, obično u ležištima bakra u kojima je prisutan i fosfor, pod uticajem atmosferskih voda. Pri tome značajan uticaj ima klima - tirkiz se javlja u oblastima sa aridnom klimom. Mineralne mase tirkiza obično ispunjavaju šupljine i pukotine u intenzivno alterisanim vulkanskim stenama ili formiraju kore po okolnim stenama, često u paragenezi sa limonitom i drugim mineralima gvožđa. Tirkiz se najčešće javlja na dubinama do 20 metara, a ponekad, duž pukotina, rastvori mogu prodreti i do veće dubine. Zbog takvog načina nastajanja, tirkiz je kriptokristalast i javlja se u vidu masivnih agregata, bez kristalnih oblika.

U starim vremenima eksploatisan je samostalno, zbog lepote, a u današnje vreme, zbog toga što se javlja uz ležišta bakra, koristi se prvenstveno kao sporedni proizvod masovne eksploatacije rude bakra.

Tirkiz mnogim dizajnerima služi kao inspiracija. Može se naći kao ukras torbi, ženske obuće, detalj na bočicama parfema. Naravno, nezaobilazan je u kreiranju nakita. Moć tirkiza pojačava se ako se nosi i kombinuje sa safirom, a ukoliko se dizajnira u kombinaciji sa srebrnim nakitom, njegova lekovitost se znatno pojačava. Koristi se obrađen i neobrađen, ne bi se smeo izlagati suncu, kiselinama, sapunima. Odlično se slaže i sa koralima, stvarajući efektni kontrast tirkiznoplave i jarkocrvene boje.