Devedeset pet godina Očne klinike u Beogradu

Klinika za očne bolesti Kliničkog centra Srbije, osnovna nastavna baza Medicinskog fakulteta (BU) za oftalmologiju, nosi ime njenog osnivača Đorđa Nešića, heroja srpskog saniteta iz balkanskih ratova i Prvog svetskog rata, studenta i specijalizanta oftalmologije Medicinskog fakulteta u Moskvi (specijalizacija 1896‒1898). Nešić je u Moskvi paralelno sa medicinom studirao i fiziku na Fizičkom i Matematičkom fakultetu, što je bio logičan izbor s obzirom na ulogu optike u oftalmologiji.

Model organizacije Prve poljske hirurške bolnice srpske vojske bio je primer organizacije drugim bolnicama iste namene u vojsci, a po Nešićevim planovima barake za smeštaj ranjenika bile su rekonstruisane i izložene, po završetku rata, na izložbi u Parizu. Đorđe Nešić bio je i odlikovan Medaljom ruskog Crvenog krsta kao dobrovoljac u sanitetu u rusko-japanskom ratu (1904‒1905).

Nešić je prethodno bio lekar prve civilne bolnice u Srbiji („Bolnica varoši i okruga Beograd") u Vidinskoj ulici br. 19 (kasnije, i do danas, u Ulici Džordža Vašingtona). Bolnica je sagrađena zahvaljujući donacijama kneza Mihaila Obrenovića i kneginje Julije, kao i bogatih srpskih građana (posebno trgovca i slavnog mecene Ilije Milosavljevića Kolarca), koje su prikupljene na balu sa lutrijom i kasnije korišćene za izgradnju bolnice.
Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu osnovan je 6. februara 1920, na inicijativu Vojislava Subotića, hirurga (imenovanog za dekana) i Milana Jovanovića Batuta koji se bavio narodnim (javnim) zdravljem (imenovanog za prodekana). Nešić se uz Subotića, Batuta i patologa Đorđa Joanovića ubraja u osnivače fakulteta.

Očna klinika bila je prva klinička ustanova u Srbiji namenjena samo jednoj specijalnosti, a zvanično je osnovana 9. jula 1921. Klinika je isprva koristila isti prostor kao i Očno odeljenje bolnice, samo je institucionalno postavljena na viši nivo. U ovoj zgradi danas se nalaze prostorije Srpskog lekarskog društva, uključujući i veoma vredan, a opštoj publici nedovoljno poznat ‒ Muzej Srpskog lekarskog društva. Prethodno je (30. juna 1920) Đorđe Nešić imenovan za prvog profesora oftalmologije Medicinskog fakulteta u Beogradu.
Savremena kretanja u oftalmologiji nametnula su formiranje specijalizovanih kabineta i ambulanti, pored specijalizovanih odeljenja.

Prvo počinju da se formiraju specijalizovani kabineti i laboratorije: za strabologiju, fluoresceinsku angiografiju, kontaktna sočiva, glaukom. Od specifičnih odeljenja prvo je formirano Glaukomno odeljenje (1970), dok je dve godine ranije, u oktobru 1968. godine, nakon povratka dr D. Cvetkovića iz Minhena, oformljen Kabinet za glaukom. Prof. dr Sofija Biga 6. marta 1961. osniva Ortoptički kabinet (kasnije Službu za poremećaje motiliteta i lečenje slabovidosti). Specijalizovana ambulanta za teleskopske naočari počela je sa radom aprila 1979. godine. Specijalizovana ambulanta za suzni aparat i orbitu zvanično je oformljena 1981. godine.


Primenu goniskopije uvodi prof. Kecmanović, a aplanacione tonometrije prof. Cvetković. Prva operacija ablacije retine na Klinici urađena je 1926. godine. Prvi ultrazvučni aparat nabavljen je 1970. godine. Nakon boravka kod dr Karla Osoaniha (Karl Ossoinig), velikog imena ultrazvučne metode u oftalmologiji (u Beču, 1968. i 1970. godine), prof. dr Milan Blagojević i prim. dr Božidar Ilić čine da Klinika postane jedna od prvih ustanova u tadašnjoj Jugoslaviji koja je uvela rutinsku ultrazvučnu dijagnostiku ‒ posle Očne klinike u Zagrebu, a istovremeno sa Očnom klinikom VMA i Ginekološkom klinikom u Beogradu.

Aparat za kompjuterizovano ispitivanje vidnog polja nabavljen je 1986. godine. Dečje specijalizovano odeljenje ima svoju dugu i plodnu istoriju.
Primena metode fakoemulzifikacije počela je kod nas nekoliko godina kasnije u odnosu na prvu primenu u svetu, 1981. godine.

U poslednjih nekoliko godina Klinika je gotovo u potpunosti revitalizovana. Nabavljena je kompletna oprema za modernu vitreoretinalnu hirurgiju, čime je ista oporavljena, a nabavkom dva najmodernija mikroskopa za zadnji segment oka ‒ podignuta je na zavidan nivo.